Rachunek cyklu życia produktu
rachunek cyklu życia produktu

Rachunek cyklu życia produktu

Inwestycje budowlane obarczone są wysokim ryzykiem. Głównym celem takich przedsięwzięć jest ich realizacja w określonym czasie, zakresie, budżecie, a także jakości. Minimalizację ryzyka opóźnienia, przekroczenia budżetu, niewykonania zakresu oraz złej jakości, które wzajemnie są od siebie zależne, może zapewnić efektywne zarządzanie projektem. Do podstawowych zadań zarządzania projektami należy właściwe zarządzanie kosztami. Jest to jeden z kluczowych elementów, który decyduje o powodzeniu całej inwestycji budowlanej. Aby zapewnić jak najbardziej efektywne zarządzanie, ważne jest dobranie właściwego systemu informacji. W tym celu powstały różne metody zarządzania kosztami. Jedną z nich jest rachunek cyklu życia produktu.

Czym jest rachunek cyklu życia produktu?

Rachunek cyklu życia produktu jest procesem, w którym szacowane są i gromadzone koszty w każdej fazie cyklu życia produktu, czyli od momentu powstania koncepcji produktu do wycofania go ze sprzedaży (bądź też do zakończenia użytkowania go przez klienta). Jest on połączeniem rachunku kosztów docelowych (Target Costing) z rachunkiem redukcji kosztów (Kaizen Costing). Stosuje się go szczególnie w przypadku produktów charakteryzujących się wysokimi kosztami planowania i rozwoju bądź jego likwidacji. Zakłada on, że każdy produkt posiada swój określony cykl życia, a w każdej fazie cyklu życia osiąga on zmienne wielkości sprzedaży.

Zalety

Rachunek ten jest bardzo przydatny w zarządzaniu strategicznym. Wykorzystuje się go jako narzędzie diagnostyczne, a także kontrolne. Dzięki koncepcji cyklu życia produktu możliwe jest oszacowanie, jakie koszty zostaną poniesione podczas wytworzenia produktu w całym cyklu jego życia, a co za tym idzie, obranie odpowiedniej strategii dla poszczególnych faz. Określenie przyszłych kosztów daje możliwość wpływania na nie przed ich poniesieniem. RCŻP umożliwia identyfikację, a także ocenę szans i zagrożeń przedsiębiorstwa, porównanie zamierzeń i planów oraz ewentualną korektę realizacji strategii.

Wady

Proces stworzenia rachunku cyklu życia produktu jest dość skomplikowany. Niełatwo jest odpowiednio dobrać zasoby ludzkie, materialne i finansowe na każdy etap cyklu życia produktu, dlatego też ma on charakter mocno szacunkowy. Ponadto uzyskanie wielu danych jest dość kosztowne, a błędy trudne do zmierzenia. Aby uzyskać dobre wyniki potrzebne są specjalistyczne analizy, a także ekspertyzy, co wiąże się z wysokimi kosztami.

Zastosowanie w kontraktach długoterminowych usług budowlanych

Rachunek cyklu życia produktu wykorzystuje się w celu oceny:

  • możliwych rozwiązań inwestycyjnych,
  • rentowności umów długoterminowych o roboty budowlane,
  • ryzyka towarzyszącego realizacji projektów,
  • możliwości sterowania produkcją.

Koszty cyklu życia produktu w umowach długoterminowych o roboty budowlane

W przypadku kontraktów długoterminowych cykl życia produktu obejmuje okres od chwili podjęcia decyzji o wzięciu udziału w przetargu o roboty budowlane do czasu zakończenia gwarancji. W każdej fazie cyklu życia produktu ponoszone są koszty typowe dla danego etapu.

Faza przedprodukcyjna obejmuje koszty:

  • prac badawczych oraz rozwojowych (ich zwrot nie jest przewidziany w warunkach umowy),
  • pozyskania umowy (specyfikacja przetargowa, przygotowanie oferty przetargowej, analizy geodezyjne itp., przygotowanie projektu, wadia przetargowe, usługi prawne dotyczące sporządzenia umowy)
  • przygotowania tymczasowego zaplecza produkcyjnego.

Zgodnie z prawem bilansowym koszty przedprodukcyjne można zaliczyć do kosztów kontraktu długoterminowego w przypadku, gdy możliwe jest wiarygodne ustalenie, że dotyczą one danej umowy. Wówczas ewidencjonuje się je w kosztach umowy fazy przygotowania.

W kosztach fazy produkcji w kontraktach długoterminowych usług budowlanych zalicza się koszty:

  • robocizny, w tym koszty nadzoru budowy,
  • materiałów użytych do realizacji budowy,
  • maszyn oraz urządzeń zastosowanych w trakcie budowy (amortyzacja),
  • transportu maszyn i urządzeń, a także materiałów (na i z placu budowy),
  • najmu maszyn i urządzeń,
  • pomocy technicznej związanej z realizacją umowy,
  • ubezpieczenia,
  • ogólnego zarządu i sprzedaży.

Zgodnie z prawem bilansowym koszty te zalicza się do kosztów kontraktu długoterminowego lub przenosi się na wynik finansowy w okresie powstania.

Koszty fazy poprodukcyjnej obejmują koszty:

  • likwidacji zaplecza tymczasowego budowy,
  • ochrony środowiska,
  • gwarancji należytego wykonania kontraktu (GNWK),
  • robót poprawkowych,
  • ewentualnych roszczeń stron trzecich, itp.


Bibliografia:

[1] Urban A., Rachunek cyklu życia produktu w zarządzaniu kosztami długoterminowych umów o budowę, Muzeum Historii Polski, 2005
[2] Gmińska R., Rachunek kosztów cyklu życia produktu jako narzędzie rachunkowości zarządczej, Nauki o finansach, 2011
[3] Nowak E., Kowalewski M., Zarządzanie kosztami i dokonaniami, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu nr 398


Zobacz też:

Metody zarządzania kosztami

Zarządzanie projektem budowlanym

Metodyki zarządzania projektami

PMBoK w zarządzaniu projektem budowlanym

PRINCE2 w zarządzaniu projektem budowlanym

Etapy procesu inwestycyjnego

Metody zarządzania kosztami
Udostępnij:
Rachunek cyklu życia produktu
Napisane przez
Anita Witecka-Wrochna
Co myślisz o tym artykule?
1 reakcja
love
0
like
0
so-so
0
weakly
1
0 komentarzy
Najnowsze komentarze
  • Najnowsze komentarze
  • Najlepsze komentarze
Zaloguj się, aby dodać komentarz.
Prawa zastrzeżone Pi Corp sp. z o.o. copyright 2020-2022