Wskaźnik nośności gruntu CBR

Jednym z podstawowych badań stosowanych w celu określenia nośności podłoża gruntowego jest badanie CBR. Wskaźnik nośności gruntu CBR (California bearing ratio) to procentowy stosunek obciążenia jednostkowego p do obciążenia porównawczego p_p wyznaczany według wzoru:

\[
CBR = \frac {p}{p_s} \cdot 100
\]

gdzie:

p – siła jaką należy użyć do wciśnięcia trzpienia w badanym gruncie na głębokość 2,50 mm lub 5,00 mm przy stałej prędkości wynoszącej 1,25 mm/min w MPa,
p_s – obciążenie porównawcze niezbędne do wciśnięcia trzpienia na głębokość 2,5 mm lub 5,00 mm przy stałej prędkości wynoszącej 1,25 mm/min w MPa.

Wskaźnik nośności gruntu CBR – Przygotowanie próbki (metoda laboratoryjna)

Badanie rozpoczynamy od przygotowania próbki, czyli gruntu (ok. 5 kg) o możliwie jednorodnej strukturze oraz o uziarnieniu mniejszym niż 20 mm. Wszystkie ziarna większe niż 20 mm należy oddzielić poprzez przesianie przez sito o oczkach 20 mm. Jeśli zawartość ziaren większych od 20 mm stanowi więcej niż 30% badanej próbki, wówczas należy stosować inne metody badawcze.

UWAGA: W zależności od rodzaju badanego gruntu zaleca się przygotowania różnej ilości prób. W przypadku gruntów sypkich i mało spoistych zaleca się przygotowanie trzech próbek, natomiast dla gruntów średnio i bardzo spoistych należy przygotować cztery próbki.

Przygotowaną próbkę gruntu należy umieścić w cylindrze przeznaczonym do badań CBR oraz zagęścić. Po zagęszczeniu należy zważyć próbkę w celu określenia gęstości gruntu. Badanie przygotowanych próbek polega na określeniu siły niezbędnej do wciśnięcia w próbkę trzpienia na głębokość 2,5 mm oraz 5,0 mm. przy stałej prędkości wynoszącej 1,25 mm/min.

Badanie CBR można również wykonać bezpośrednio w terenie za pomocą specjalnego zestawu pomiarowego. W przeciwieństwie do metody laboratoryjnej, badania w terenie umożliwiają przeprowadzenia badania na różnych głębokościach wykonując w tym celu wykopy badawcze. Stosowanie zestawu pomiarowego wymaga jednak większego zaangażowania, ponieważ do przeprowadzenia badanie niezbędne jest zapewnienie przeciwwagi.

Literatura:

[1] Instytut Badawczy Dróg i Mostów Zakład Geotechniki i Fundamentowania, „Badania i ustalenia wstępnych zależności dla oceny nośności gruntów spoistych – metodą CBR dynamicznego” Warszawa 2006.