Inwestycje budowlane obarczone są wysokim ryzykiem. Głównym celem takich przedsięwzięć jest ich realizacja w określonym czasie, zakresie, budżecie, a także jakości. Minimalizację ryzyka opóźnienia, przekroczenia budżetu, niewykonania zakresu oraz złej jakości, które wzajemnie są od siebie zależne, może zapewnić efektywne zarządzanie projektem. W praktyce w zarządzaniu projektem budowlanym stosuje się dwie metodyki: PMI (standard PMBoK) oraz PRINCE2. Dobór metodyki zależy od rodzaju inwestycji, jej wielkości, a także wyznaczonych celów.
Czym jest metodyka PMI?
Metodyka PMI to metoda klasyczna zarządzania projektem. Standardem zarządzania projektem opracowanym i opublikowanym przez PMI jest PMBoK. Polega on na podziale projektu na dwa etapy – analizę i realizację. Charakteryzuje się szczegółowym planowaniem prac, tj. wyznaczeniem nieprzekraczalnych terminów, a także wypełnianiu planu krok po kroku. W metodach tych cykl życia projektu dzieli się na pięć procesów:
- Inicjację (Rozpoczęcie) – obejmuje wszystkie procesy realizowane w celu zdefiniowania nowego projektu, przygotowanie danych potrzebnych do uzyskania zgody na realizację całości lub pewnego etapu projektu,
- Planowanie – ustalenie zakresu i celów projektu, a także zdefiniowanie działań niezbędnych do realizacji celu,
- Wykonywanie – realizację wymagań projektowych,
- Kontrolę – monitorowanie postępu i wydajności prac oraz ewentualne wprowadzenie zmian w projekcie,
- Zamykanie – formalne zakończenie projektu lub jego fazy.
Te z kolei dzielą się na podprocesy. Projekt realizuje się metodycznie, jeśli nie pominięto żadnego z kroków. Zarządzanie projektem w standardzie PMBoK sprowadza się do wzajemnych oddziaływań między procesami. Metodyka ta pomaga w zarządzaniu kosztami. Pokazuje, jak zarządzać, dlatego skierowana jest co najwyżej do kierowników projektu.
PMBoK w zarządzaniu projektem budowlanym
Wykorzystując wiedzę, umiejętności, narzędzia i techniki opisane w standardzie PMBoK, dla każdego projektu należy opracować metodykę uwzględniając jego specyfikę, strategię działania organizacji oraz jej procedury. Należy ustalić indywidualne terminy rozpoczęcia i zakończenia poszczególnych procesów zarządzania i działań tworzących dany proces.
W celu zminimalizowania ryzyka i usprawnienia kontroli zarządczej zaleca się ustalenie etapów cyklu życia projektu. W modelu cyklu życia projektu budowlanego wydzielono etapy:
- badania wykonalności, na który składa się opracowanie koncepcji projektu, studium wykonalności, a także przygotowanie oraz zatwierdzenie strategii realizacji projektu,
- planowania i projektowania,
- budowy,
- uruchomienia i rozruchu obiektu.
Obszary zarządzania projektami
Każdy ze wspomnianych wcześniej procesów składa się z procesów głównych i procesów pomocniczych (uzupełniających), będące składnikami dziewięciu obszarów zarządzania projektami. Do obszarów tych zalicza się zarządzanie:
- integracją – obejmuje procesy z każdego rodzaju zarządzania pozwalające na określenie, połączenie, ujednolicenie i skoordynowanie różnych procesów, tak, aby współpracowały ze sobą,
- zakresem – obejmuje procesy niezbędne do pomyślnego zakończenia projektu. Ma na celu zapewnienie, że w projekcie przewidziane zostały wszystkie prace, a także wyeliminowanie procesów niepotrzebnych,
- czasem – obejmuje procesy zapewniające terminowe ukończenie realizacji projektu,
- jakością – obejmuje procesy zapewniające, że zakończony projekt zaspokoi zakładane potrzeby. Ma na celu wdrażanie zasad i procedur planowania jakości, a także kontrolowanie oraz poprawianie jakości,
- kosztami – obejmuje procesy zapewniające ukończenie projektu w zatwierdzonym budżecie,
- zasobami ludzkimi – obejmuje procesy zapewniające efektywne wykorzystanie potencjału ludzkiego zaangażowanego w projekt, organizowanie i kierowanie zespołami projektowymi,
- komunikacją – obejmuje procesy zapewniające odpowiedni obieg informacji dotyczących projektu (wyszukiwania, terminowego i prawidłowego opracowywania, gromadzenia, przesiewania, analizowania, przekazywania, przechowywania, a także dysponowania nimi),
- ryzykiem – obejmuje procesy zapewniające prawidłową identyfikację, analizę i reakcję na ryzyka związane z realizacją projektu. Ma na celu minimalizację wystąpienia ryzyka oraz skutków niekorzystnych zdarzeń,
- zamówieniami – obejmuje procesy zapewniające pozyskanie dostawców wyrobów i usług spoza organizacji realizującej projekt, niezbędnych do realizacji danego zakresu.
Bibliografia:
[1] Kulejewski J., Zarządzanie projektem według PMBoK (cz. 1), Przegląd budowlany 4/2009
[2] Sobieraj J., Zarządzanie przedsięwzięciem inwestycyjnym na rynku budownictwa mieszkaniowego, Krakowskie Studia Małopolskie 2015, nr 20
Zobacz też:
PRINCE2 w zarządzaniu projektem budowlanym
Metodyki zarządzania projektami
