Zapewnienie szczelności konstrukcji jest jednym z głównych wymogów jakościowych budynków. Na wybór sposobu uszczelnienia mają wpływ warunki gruntowo-wodne, agresywność wód gruntowych, sposób posadowienia, rodzaj fundamentu czy też obecność dylatacji. Do metod ograniczających wnikanie wody zalicza się stosowanie betonu wodoszczelnego, który chroni konstrukcję bez zastosowania dodatkowej warstwy uszczelniającej. Technologia „białej wanny” to hydroizolacja, którą uzyskuje się w strukturze konstrukcji żelbetowej przy zachowaniu odpowiednich kroków technologicznych.
Podstawowe założenia technologii „białej wanny”
Hydroizolacja strukturalna opiera się na osiągnięciu specjalnych właściwości betonu w procesie technologicznym. Do najważniejszych z nich należą klasa wytrzymałości betonu na ściskanie, klasa ekspozycji betonu w konstrukcji, a także współczynnik w/c. Poziom wodoszczelności betonu dobiera się na podstawie praktycznego podziału klas użytkowania konstrukcji (Tab. 1).
Właściwości wodoszczelne betonu nie są jednak wystarczające do zabezpieczenia konstrukcji przed występowaniem przecieków. W miejscach połączeń elementów konstrukcyjnych lub stykach między materiałami o różnych właściwościach, takich jak przerwy robocze w betonowaniu, dylatacje konstrukcyjne, przejścia instalacyjne, mogą pojawić się nieszczelności. Istotny jest tutaj także skurcz betonu, który może spowodować pojawienie się zarysowań lub spękań. Dlatego też należy unikać betonowania elementów o zbyt dużych wymiarach.
Tak więc technologia „białej wanny” to beton wodoszczelny uzupełniony o materiały uszczelniające, które stosuje się w newralgicznych miejscach konstrukcji. Najczęściej wykorzystuje się:
- taśmy uszczelniające PVC do uszczelniania przerw roboczych i dylatacyjnych,
- blachy uszczelniające,
- taśmy i sznury pęczniejące, np. z tworzyw sztucznych lub bentonitu,
- węże iniekcyjne,
- profile uszczelniająco-wymuszające zarysowanie konstrukcji,
- tuleje z odpowiednimi kołnierzami.
Bardzo ważnym aspektem zapewniającym szczelność konstrukcji jest technologia prowadzenia robót budowlanych. Należy zwrócić szczególną uwagę na dobór i montaż systemu uszczelnień, staranność układania i zagęszczania mieszanki betonowej, a także odpowiednią pielęgnację dojrzewającego betonu.
Projektowanie konstrukcji w technologii „białej wanny”
Szczelność konstrukcji można określić przy wykorzystaniu normy PN-EN 1992-3:2008 (Tab. 2) dotyczącej projektowania silosów i zbiorników na ciecze. Zgodnie z normą rozdziały dotyczące projektowania na szczelność mogą być odpowiednie także dla innych typów konstrukcji, od których wymaga się szczelności, zatem zapis ten tyczy się również „białej wanny”.
Prawidłowe wykonanie hydroizolacji bezpowłokowej wymaga ścisłej współpracy pomiędzy architektami, projektantami konstrukcji, firmami wykonawczymi, a także wytwórniami betonu już na etapie projektowania.
Określając wymagania dotyczące konstrukcji w technologii „białej wanny” należy wziąć pod uwagę:
- jakość i ilość materiałów wchodzących w skład mieszanki betonowej,
- sposób wykonania i dostarczenia na budowę mieszanki betonowej,
- rozwiązania konstrukcyjne – zbrojenie, uszczelnienia przerw roboczych, dylatacyjnych, a także przejść instalacyjnych,
- sposób i staranność układania mieszanki betonowej oraz montażu materiałów uszczelniających,
- odpowiednią pielęgnację termiczno-wilgotnościową.
Podstawowymi wymaganiami dla betonu wodoszczelnego są:
- klasa wytrzymałości betonu na ściskanie,
- klasa ekspozycji określająca warunki, w jakich konstrukcja będzie eksploatowana,
- odpowiedni stopień ciekłości mieszanki betonowej minimalizujący ryzyko nieprawidłowego zagęszczenia betonu i pojawienia się segregacji betonu,
- głębokość penetracji wody pod ciśnieniem,
- współczynnik w/c < 0,5,
- dopuszczalna wielkość skurczu,
- dopuszczalna rozwartość rys, która z reguły wynosi 0,2 mm.
Główne przyczyny nieszczelności:
- skurcz betonu, w tym skurcz wywołany nieodpowiednią pielęgnacją wodną,
- zjawiska termiczne podczas procesu wiązania cementu oraz niewłaściwa pielęgnacja termiczna,
- nieodpowiednia pielęgnacja betonu.
Zalety hydroizolacji bezpowłokowej
Hydroizolacje bezpowłokowe mogą być wykonywane nawet w niekorzystnych warunkach pogodowych. Właściwe dobranie składu mieszanki betonowej oraz fachowe wykonawstwo gwarantują szczelność konstrukcji także, gdy poziom wód gruntowych jest wysoki. Beton pełni zarówno funkcję nośną, jak i uszczelniającą. Skraca to czas realizacji obiektu, ponieważ razem z zakończeniem robót żelbetowych zrealizowane są prace związane z uszczelnieniem konstrukcji. Ważnym aspektem przy stosowaniu metody technologii „białej wanny” jest łatwość w lokalizacji i usunięciu przecieków w przypadku pojawienia się nieszczelności. Koszt wykonania hydroizolacji strukturalnych jest znacznie niższy niż ciężkich izolacji powłokowych.
Zobacz też:
Płyta fundamentowa w technologii “białej wanny”
Ściany fundamentowe w technologii “białej wanny”
Układanie mieszanki betonowej – betonowanie
Obraz Thorsten Dahl z Pixabay
