Najczęściej wybieraną konstrukcją dachu w przypadku budownictwa jednorodzinnego jest niewątpliwie konstrukcja drewniana. Trwałość drewnianej więźby dachowej zależy od wielu czynników m.in.: jakości stosowanych materiałów, wilgotności drewna czy impregnacji. Fundamentalnymi czynnikami wpływającymi na trwałość konstrukcji drewnianych jest zarówno projektowanie, jak i wykonawstwo. Pomimo tego, że technologia projektowania oraz wykonawstwa nie zmienia się od lat, wciąż zdarzają się błędy projektowe i wykonawcze.
Błędy projektowe
Projektowanie więźby dachowej wymaga indywidualnego podejścia. Wiąże się to z dokładną analizą obiektu (rodzaj dachu, rozpiętość, lokalizacja budynku) oraz obciążeniami działającymi na konstrukcję dachu (obciążenie: własne, eksploatacyjne, obciążenie śniegiem oraz wiatrem). Wynikiem obliczeń jest właściwe dobranie klasy drewna oraz przekrojów elementów więźby dachowej w zależności od rodzaju konstrukcji dachu, a następnie sporządzenie dokumentacji projektowej wykonawczej. Projektowanie więźby dachowej jest więc bardzo złożonym procesem, podczas którego istnieje ryzyko popełnienia szeregu błędów. Do najczęściej popełnianych błędów projektowych można zaliczyć:
- nadmierne uproszenie obliczeń statyczno-wytrymałościowych,
- nieprawidłowe dobranie przekrojów oraz klasy drewna, w wyniku czego elementy mogą się nadmiernie uginać,
- przewymiarowanie elementów więźby,
- uproszczenie dokumentacji projektowej – brak szczegółów (detali) rozwiązań projektowych węzłów.
Błędy wykonawcze
Lista błędów popełnianych przez brygady wykonawcze jest znacznie większa niż podczas projektowania. Do najczęściej popełnianych błędów wykonawczych można zaliczyć:
- zastosowanie innej klasy drewna niż założono w projekcie,
- stosowanie drewna o zbyt dużej wilgotności,
- brak kontroli nad stosowanym drewnem, wbudowywanie drewna posiadającego np. pęknięcia, sęki, zgnilizny, ślady korników, itp.,
- nieprawidłowo wykonana impregnacja drewna lub jej całkowity brak,
- nieprawidłowe wykonanie węzłów,
- niestaranny montaż, złe spasowanie elementów, itp.,
- wprowadzenie zmian projektowych bez wcześniejszych uzgodnień z projektantem, np. zmiana pokrycia dachowego z blachodachówki na dachówkę ceramiczną,
- pominięcie niektórych elementów konstrukcyjnych, np. mieczy,
- przerywanie elementów konstrukcyjnych stosując wymiany, np. w wyniku przesunięcia komina,
- nieprawidłowe stosowanie łączników (np. niewłaściwe gwoździe, zbyt duża ilość gwoździ, brak nawierceń), w wyniku czego może dojść do pękania drewna,
- wykonywanie zbyt dużych wrębów połączeń ciesielskich,
- nieprawidłowe połączenie więźby dachowej z budynkiem (brak izolacji pomiędzy murłatą a ścianą),
- brak dylatacji przy ścianach działowych pozwalającej na ugięcie więźby,
- brak wiatrownic, w wyniku czego dach nie jest właściwie usztywniony,
- nieprzestrzeganie technologii montażu więźby dachowej,
- brak wentylacji dachu podczas wykonywania pokrycia,
- nieprawidłowy montaż pokrycia dachowego i obróbek blacharskich.
Uniknięcie powyższych błędów wykonawczych zależy przede wszystkim od doświadczenia cieśli i dekarzy. Nie należy jednak zapominać o nadzorze podczas prowadzonych prac. Połączenie błędów projektowych i wykonawczych przekłada się bezpośrednio na bezpieczeństwo związane z eksploatacją obiektu oraz na trwałość i estetykę dachu.
Zobacz też:
Obliczenie obciążenia śniegiem
