Wykonywanie nasypów należy do robót wymagających dużej precyzji. Nieodpowiednie podejście bądź brak doświadczenia może doprowadzić do deformacji a nawet osuwania się budowli ziemnej. W niniejszym artykule omówimy metody wykonywania nasypów oraz ogólne zasady podczas ich wykonywania.
Metody wykonywania nasypów
W zależności od wybranej technologii nasypy można wykonać następującymi metodami:
- Metoda warstwowa (podłużna) – należy do jednych z najczęściej wybieranych metod podczas wykonywania nasypów. Metoda polega na układaniu gruntów warstwami na całej długości i szerokości nasypu. Grubość warstw zależy od użytego sprzętu i wynosi odpowiednio: od 8 do 35 cm stosując spycharki bądź zgarniarki oraz od 50 do 100 cm stosując koparko-ładowarki, a także środki transportu. Wykonywanie nasypu warstwami pozwala na dokładne zagęszczenie gruntów, dzięki czemu nasyp charakteryzuje się wysoką statecznością.
- Metoda poprzeczna (boczna) – polega na transportowaniu i na bocznym wysypywaniu materiału od razu na całą wysokość nasypu. Największą wadą tej technologii są utrudnienia związane z dokładnym zagęszczeniem gruntu, co może prowadzić do nierównomiernego osiadania nasypu a nawet osunięć bocznych.
- Metoda czołowa – nasyp w tej metodzie wykonuje się warstwami pochyłymi od czoła przez całą szerokość przekroju. Metoda znajduje swoje zastosowanie w specjalnych przypadkach, np. terenach o dużym nachylaniu, do których należą głębokie kotliny, jary lub podejścia do rzek. Zagęszczanie gruntu w tej metodzie następuje w sposób naturalny poprzez osiadanie.
- Metoda estakadowa – nasyp formuje się poprzez wysypywanie gruntu ze środków transportu na boki z prowizorycznych estakad (wiaduktów). Grunt układa się warstwami wynoszącymi od 20 do 50 cm. Zagęszczenie gruntu w może odbywać się poprzez stosowanie walców, zagęszczarek ręcznych, itp. Metoda estakadowa najczęściej znajduje swoje zastosowanie podczas budowy linii kolejowych.
Ogólne zasady podczas wykonywania nasypów
Podczas wykonywania nasypów należy przestrzegać następujących zasad:
- każdą warstwę nasypu należy wykonać z jednorodnego gruntu,
- grubość rozkładanych warstw powinna umożliwiać ich odpowiednie zagęszczenie,
- poszczególne warstwy gruntu należy zagęszczać zgodnie z zaleceniami w projekcie,
- nie można doprowadzić do wymieszania gruntów o różnej przepuszczalności,
- w ułożonych warstwach gruntu nie mogą powstawać zastoiska wody,
- warstwy wykonane z gruntów nieprzepuszczalnych należy układać w przekroju dwuspadkowym o kącie nachylenia do 5 stopni,
- nasypów nie można wykonywać z gruntów organicznych, gruntów w stanie ciekło-plastycznym bądź gruntów zawierających składniki chemiczne, które w wyniku działania wody ulegają rozpuszczeniu,
- materiał przeznaczony do wykonania nasypu powinien być suchy bądź znajdować się w stanie wilgotności naturalnej.
UWAGA:
- grunty w nasypie należy rozmieszać zawsze zgodnie z dokumentacją projektową. Jeśli nasyp wykonany jest z różnych gruntów, a projekt nie określa kolejności ich wbudowania, dopuszcza się wyłącznie w przypadku obiektów klasy III i IV wbudowanie tych gruntów przestrzegając następujących zasad:
- grunty o mniejszej przepuszczalności należy układać w środkowej części nasypu, natomiast te bardziej przepuszczalne bliżej skarp,
- stosowane grunty w sąsiadujących częściach nasypu powinny mieć taką frakcję, by podczas filtracji nie doszło do ich rozmycia,
- grunty nie powinny tworzyć warstw ułatwiających filtracji oraz poślizgu.
Literatura:
[1] Praca zbiorowa pod redakcją Janusza Panasa, „Nowy Poradnik majstra budowlanego” Warszawa, Arkady, 2008,
[2] Gradkowski K., Żurawski S., „Budowle i roboty ziemne”, Warszawa 2003.
[3] Flisiak J., Kowalski M., „Budownictwo ziemne Nasypy”, Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie.
Zobacz też:
Bilans mas ziemnych – objętość wykopów i nasypów
