Tyczenie obiektów budowlanych polega na wyznaczeniu oraz trwałym oznaczeniu na gruncie punktów charakterystycznych obiektu budowlanego, takich jak osie geometryczne czy naroża zewnętrzne obiektu. Geodezyjne tyczenie obiektów budowlanych należy do czynności, jakie powinno się wykonać przed przystąpieniem do robót budowlanych. Według prawa budowlanego tyczenia obiektów budowlanych należy wykonywać w następujących przypadkach:
- obiektów budowlanych wymagających decyzji o pozwoleniu na budowę,
- obiektów elektroenergetycznych obejmujących napięcie znamionowe nie wyższe niż 1kV, sieci wodociągowych, kanalizacyjnych, cieplnych i telekomunikacyjnych,
- przyłączy elektroenergetycznych, wodociągowych, kanalizacyjnych, gazowych, cieplnych, a także telekomunikacyjnych;
- telekomunikacyjnych linii kablowych;
- kanalizacji kablowej.
Zgodnie z Art. 22 pkt. 3 prawa budowlanego zapewnienie geodezyjnego wytyczenia obiektu budowlanego należy do podstawowych obowiązków kierownika budowy:
zapewnienie geodezyjnego wytyczenia obiektu oraz zorganizowanie budowy i kierowanie budową obiektu budowlanego w sposób zgodny z projektem lub pozwoleniem na budowę, przepisami, w tym techniczno-budowlanymi oraz przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy
Geodezyjne wytyczanie obiektów budowlanych należy do prac przygotowawczych, do których zgodnie z obowiązującymi przepisami można przystąpić wyłącznie na terenie objętym pozwoleniem na budowę bądź zgłoszeniem.
Tyczenie obiektów budowlanych – metody
Metoda tyczenia obiektu budowlanego zależy zarówno od rodzaju budowli, jak i sposobu jej wykonania. Do najczęściej wybieranych metod stosowanych w celu utrwalenia pomiarów geodezyjnych należą: ławy drutowe oraz palikowanie. Ławy drutowe stosuje się w przypadku wyznaczenia osi geometrycznych budowli, natomiast palikowanie do oznaczenia punktów charakterystycznych. Do wyznaczenia osi za pomocą ław drutowych należy użyć cienkiego dobrze napiętego drutu stalowego. Aby wyznaczyć przecięcie się osi na gruncie należy użyć pionów geodezyjnych.
Inną metodą utrwalania pomiarów geodezyjnych może być tyczenie poprzez zaznaczenie punktów charakterystycznych metodą graficzną na istniejących obiektach budowlanych znajdujących się w otoczeniu wykonywanej budowli.
W przypadku metody ław drutowych oraz metody palikowej należy pamiętać o umieszczeniu znaków charakterystycznych bądź przebiegu osi w odległości nie mniejszej niż 0,5 m poza krawędziami skarp. Zabieg ten ma na celu zabezpieczenie punktów przed powstaniem ewentualnych odchyleń w trakcie prowadzonych robót.
Poza usytuowaniem obiektu budowlanego w terenie, równie ważną czynnością jest wyznaczenie jego poziomu posadowienia. W tym celu należy wyznaczyć punkty zwane reperami. Repery należy mocować w miejscach poza obszarem prowadzonych robót, tak, aby uniknąć ich uszkodzenia. Ponadto punktów tych nie należy montować na drzewach bądź elementach narażonych na osiadanie. Punkty te można mocować w miejscach takich jak: słupy instalacyjne, ściany obiektów znajdujących się w sąsiedztwie czy też elementy betonowe posadowione poniżej strefy przemarzania gruntów.
Kto może wytyczyć obiekt budowlany?
Prace związane z tyczeniem obiektu budowlanego mogą być wykonane wyłącznie przez uprawnionego geodetę posiadającego odpowiednie uprawnienia. Wytyczenie obiektu należy do prac przygotowawczych, które po zakończeniu należy odnotować w dzienniku budowy. Wpis w dzienniku budowy informujący o zakończeniu tych prac powinien wykonać geodeta.
Wykonanie pomiarów powinno zakończyć się sporządzeniem geodezyjnej dokumentacji graficznej w formie szkicu, na którym powinny znajdować się informacje takie jak:
- punkty terenowej osnowy geodezyjnej,
- charakterystyczne punkty obrysu obiektu,
- miary czołowe pomiędzy poszczególnymi punktami,
- miary umożliwiające zlokalizowanie wszystkich punktów głównych obiektu,
- rozmieszczenie reperów roboczych wraz z ich wysokościami w odniesieniu do poziomu zerowego obiektu oraz układu wysokościowego, na podstawie którego została wykonana mapa do celów projektowych.
Literatura:
[1] Praca zbiorowa pod red. Panasa J., “Nowy Poradnik majstra budowlanego”, Arkady, Warszawa 2012.
Zobacz też:
Zagęszczenie gruntów – obliczenie wydajności
Czasowe obniżenie zwierciadła wód gruntowych
Bilans mas ziemnych – objętość wykopów i nasypów
