Badanie Proctora należy do jednej z metod badań gruntu, jakie należy wykonać przed rozpoczęciem budowy w celu poznania właściwości gruntu. Nazwa badania pochodzi od nazwy aparatu Proctora stosowanego podczas badań. Aparat Proctora to urządzenie pozwalające określić optymalną wilgotność gruntu, czyli taką, podczas której możliwe jest jego najwyższe zagęszczenie. Jest to więc niezwykle ważny parametr, ponieważ właśnie od stopnia zagęszczenia gruntu zależy stabilność całej konstrukcji.
Jakie urządzenia wykorzystuje się podczas badania?
Jak już wcześniej wspomniano badanie wykonuje się za pomocą aparatu Proctora nazywanym również ubijakiem Proctora. Wyróżnia się dwa rodzaje aparatów: ręczny oraz mechaniczny. Urządzenie zbudowane jest z tłoków (tzw. ubijaków lekkich lub ciężkich), prowadnicy, nadstawki, cylindra (w którym umieszcza się próbki podłoża) i podstawki.
Jak wykonać badanie Proctora?
Badanie rozpoczyna się od przygotowania próbek gruntu, które umieszcza się w cylindrze. Próbki przygotowane do badania powinny być osuszone i rozdrobnione. W następnym etapie próbki poddaje się zagęszczeniu poprzez ubijanie gruntu tłokami. Do badanej próbki dolewa się wodę zmniejszając jej ilość z każdym razem. Badanie wykonuje się do momentu aż umieszczona masa gruntu w cylindrze zacznie się zmniejszać. Na tej podstawie można w sposób dokładny określić przy jakiej wilgotności następuje największe zagęszczenie próbki gruntu.
Badaniu poddaje się kilka próbek dla danego podłoża w zależności od stopnia wilgotności. Na podstawie otrzymanego wyniku badania określa się stopień zagęszczenia podłoża gruntowego. Na koniec badania sporządza się wykres z krzywą zagęszczenia gruntu.
Obliczenia
- Wyznaczenie wewnętrznej objętości formy (cylindra) jako V wyrażoną w [mm],
- Obliczenie gęstości objętościowej ρ zagęszczonego materiału dla każdej zagęszczonej próbki według poniższego wzoru:
ρ = \frac{(m_2 – m_1)}{V}
\]
gdzie:
ρ – gęstość objętościowa, w megagramach na metr sześcienny, w (Mg/m3),
v – objętość formy (cylindra), w mililitrach (ml),
m1 – masa formy i podstawy, w gramach (g),
m2 – masa formy i podstawy wraz z zagęszczonym gruntem, w gramach (g),
- Wyznaczenie gęstości szkieletu ρd każdej zagęszczonej próbki z wzoru:
ρ_d = \frac{(100 \cdot ρ)}{(100 + w)}
\]
gdzie:
ρd – gęstość szkieletu w megagramach na metr sześcienny, w (Mg/m3),
w – zawartość wody wyrażona w procentach [%].
Zobacz też:
Czasowe obniżenie zwierciadła wód gruntowych
