Początkujący przedsiębiorcy mają do wyboru różne formy prawne prowadzenia działalności, dlatego w najbliższym czasie ukaże się cykl artykułów przybliżających specyfikację każdej z nich. Dzisiaj na tapetę trafia jednoosobowa działalność gospodarcza. Dowiedz się, w jaki sposób przebiega jej rejestracja oraz poznaj jej podstawowe wady i zalety!
Jednoosobowa działalność gospodarcza jest najpopularniejszą formą prowadzenia przedsiębiorstwa w Polsce. Przy jej zakładaniu niewymagane jest posiadanie kapitału początkowego. Osoba prowadząca jednoosobową działalność występuje w obrocie gospodarczym pod firmą, którą jest jego imię i nazwisko. Do nazwy przedsiębiorstwa może dodać również część marketingową i posługiwać się nazwą pełną lub nazwą skróconą – zgodnie z wpisem do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.
Podstawowym aktem prawnym regulującym prowadzenie działalności gospodarczej jest Ustawa o Swobodzie Działalności Gospodarczej.
Jednoosobowa działalność gospodarcza – rejestracja
Chcąc założyć jednoosobową działalność gospodarczą należy wypełnić formularz CEIDG-1 i złożyć go w urzędzie gminy/urzędzie miasta. Efektem złożenia wniosku jest:
- wpis do ewidencji,
- nadanie numeru NIP,
- nadanie numeru REGON,
- zgłoszenie przedsiębiorcy jako płatnika składek do ZUS.
Wraz z wnioskiem o wpis do CEIDG przedsiębiorca może złożyć:
- oświadczenie o wyborze formy opodatkowania,
- zgłoszenie rejestracyjne do VAT (jeżeli chce być czynnym podatnikiem),
- informację o rachunkach bankowych związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
- wniosek o opublikowanie w CEIDG informacji o pełnomocniku.
Złożenia wniosku można dokonać na kilka sposobów:
- osobiście, w urzędzie miasta lub gminy,
- listem poleconym (poświadczonym notarialnie),
- elektronicznie przy użyciu bezpiecznego podpisu kwalifikowanego,
- elektronicznie przez e-PUAP (bez użycia podpisu kwalifikowanego).
Jednoosobowa działalność gospodarcza bez obowiązku rejestracji w CEIDG
Przedsiębiorca ma prawo do prowadzenia działalności gospodarczej bez obowiązku jej rejestracji w przypadku, gdy:
- jest osobą fizyczną, a przychody z prowadzonej działalności nie przekroczą w żadnym miesiącu 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia – w 2021 jest to 1400 zł,
- nie prowadził działalności gospodarczej w okresie ostatnich 60 miesięcy.
ZUS w jednoosobowej działalności gospodarczej
Dla przedsiębiorcy rozpoczynającego działalność gospodarczą bardzo ważnym obowiązkiem wobec ZUS jest dokonanie zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych. Złożenie wniosku do CEIDG skutkuje zgłoszeniem przedsiębiorcy jako płatnika składek. Należy pamiętać, że przedsiębiorca jest zobowiązany również do zgłoszenia do ubezpieczenia siebie (obowiązkowo) oraz członków rodziny (dobrowolnie). W tym celu składa następujące formularze ZUS:
- ZUA – jeśli zgłasza się do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego,
- ZZA – jeśli zgłasza się tylko do ubezpieczenia zdrowotnego,
- ZCNA – jeśli zgłasza do ubezpieczenia zdrowotnego członka rodziny.
Dokumenty te należy złożyć w ciągu 7 dni od daty rozpoczęcia prowadzenia działalności.
Opodatkowanie jednoosobowej działalności gospodarczej
Przedsiębiorcy decydujący się na zarejestrowanie firmy w formie jednoosobowej działalności gospodarczej mają do dyspozycji aż cztery różne formy opodatkowania:
- skalę podatkową, czyli opodatkowanie na zasadach ogólnych,
- podatek liniowy,
- ryczałt od przychodów ewidencjonowanych,
- kartę podatkową.
Należy tutaj zaznaczyć, iż pewne profile działalności wykluczają możliwość korzystania z niektórych form opodatkowania.
Odpowiedzialność
Bardzo ważnym elementem prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej jest pełna odpowiedzialność przedsiębiorcy. Oznacza to, że właściciel firmy, za wynikłe z niej zobowiązania odpowiada całym swoim majątkiem, nawet prywatnym. Nie ma tutaj rozgraniczenia na majątek firmy i majątek prywatny jej właściciela. Wierzyciele firmy mogą dochodzić swoich należności zarówno z majątku “firmowego”, jak i prywatnego przedsiębiorcy. Odpowiedzialność ta rozciąga się również na współmałżonka i może być ograniczona jedynie ustanowieniem rozdzielności majątkowej.
Jednoosobowa działalność gospodarcza – zalety
- bezpłatna i prosta rejestracja,
- brak obowiązku wniesienia wkładu początkowego,
- możliwość wyboru najoptymalniejszej formy opodatkowania dopasowanej do profilu działalności,
- brak obowiązku prowadzenia pełnej księgowości,
- elastyczność w otwieraniu, zawieszaniu i likwidacji działalności gospodarczej,
- możliwość współpracy z firmami na podstawie B2B.
Jednoosobowa działalność gospodarcza – wady
- odpowiedzialność całym majątkiem za zobowiązania firmy,
- obowiązek odprowadzania składek na ubezpieczenia do ZUS. Osoba prowadząca jednoosobową działalność gospodarczą będzie miała obowiązek comiesięcznego odprowadzania składek do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Nie ma tu znaczenia czy firma przynosi dochody, czy też nie. Przez 24 miesiące można korzystać z preferencyjnych stawek. Po upływie 30 miesięcy stawki drastycznie się podnoszą, co dla wielu nisko dochodowych firm staje się barierą nie do pokonania,
- konieczność podstawowej znajomości przepisów związanych z opodatkowaniem.
