Fundament stanowi najniżej położoną część konstrukcyjną obiektu budowlanego. Jego zadanie to przejęcie obciążeń, a także wszystkich oddziaływań z konstrukcji oraz ich bezpieczne przekazanie na podłoże gruntowe. Przed przystąpieniem do projektowania fundamentu należy wykonać badania podłoża gruntowego w celu określania warunków gruntowo-wodnych, jak i pozostałych parametrów potrzebnych do określenia nośności podłoża.
Można wyróżnić dwa rodzaje posadowienia obiektów budowlanych:
- bezpośrednie – występuje w przypadku, gdy obciążenie przekazywane jest na nośną warstwę gruntu znajdującego się bezpośrednio pod podstawą fundamentu. Rodzaje fundamentów bezpośrednich: ławy fundamentowe, stopy, ruszty, płyty,
- pośrednie – w przypadku, gdy obciążenie jest przekazywane na głębiej położoną warstwę nośną gruntu za pomocą elementów konstrukcyjnych prowadzanych w podłoże gruntowe, takie jak: pale fundamentowe, studnie, ściany szczelinowe, itp.
Wybór właściwego rozwiązania fundamentów zależy przede wszystkim od parametrów gruntowych oraz poziomu zwierciadła wód gruntowych, a także ich agresywności w stosunku do materiałów, z których zostanie wykonany fundament. Podstawowym parametrem, według którego klasyfikuje się fundamenty jako płytkie lub głębokie jest głębokość posadowienia (odległość D).
Rodzaje fundamentów bezpośrednich
Najpopularniejszym rozwiązaniem fundamentów bezpośrednich są ławy i stopy fundamentowe.
Ławy fundamentowe są rodzajem fundamentu stosowanego pod ścianami (Rys. 2.b) lub pod rzędem słupów (Rys. 2.a). Można wyróżnić ławy betonowe, żelbetowe oraz murowane (obecnie niewykonywane).
W zabudowie jednorodzinnej najczęściej stosuje się ławy betonowe. Są to ławy przenoszące obciążenia ze ścian fundamentowych na grunt bez dodatkowego wzmocnienia prętami zbrojeniowymi. Najczęściej projektuje się ławy betonowe o szerokości 60-80 cm oraz wysokości 30-40 cm.
W przypadku zbyt dużych obciążeń przekazywanych przez ściany fundamentowe konieczne jest zwiększenie szerokości podstawy fundamentu. W takiej sytuacji projektuje się ławy żelbetowe (posiadające zbrojenie poprzeczne). Stosowanie zbrojenia poprzecznego pozwala na zmniejszenie wysokości fundamentu.
Stopy fundamentowe
Stopy fundamentowe stosuje się jako fundament słupów czy filarów. W zależności od sposobu przekazywania obciążeń mogą mieć podstawę o kształcie kwadratu (obciążenia osiowe) oraz kształt prostokąta (obciążenia mimośrodowe – z przesunięciem). Stopy fundamentowe posiadające niewielkie wymiary mają kształt prostopadłościanu. W przypadku, gdy stopy mają większe wymiary, w celu zmniejszenia zużycia betonu wykonuje się je jako ostrosłupowe lub schodkowe. Stopy fundamentowe wykonuje się jako murowane, betonowe lub żelbetowe.
Ruszty i płyty fundamentowe
Ruszty i płyty fundamentowe stosuje się w miejscach ze słabym podłożem gruntowym oraz w miejscach, gdzie rozstaw słupów w dwóch kierunkach jest na tyle zbliżony, że zamiast stóp fundamentowych o dużych wymiarach stosuje się fundament rusztowy (fundament rusztowy składa się z ław zazwyczaj o przekroju prostokątnym). W przypadku posadowienia obiektu na gruntach niejednorodnych o małej nośności, gdzie powierzchnia ław lub stóp fundamentowych byłaby na tyle duża, stosuje się płyty fundamentowe.
Zobacz też:
Instrukcja Bezpiecznego Wykonywania Robót
Rusztowania i ruchome podesty robocze
