Jastrych podłogowy: rodzaje, wykonanie i dylatacja

Jastrych to podkład podłogowy określany też jako wylewka bądź posadzka. Do głównych zadań jastrychu należy wyrównanie powierzchni, jak i zapewnienie odpowiedniej stabilizacji pod warstwy wykończeniowe, takie jak: płytki, deski podłogowe, panele, wykładziny, itp. Do wykonania jastrychu wykorzystuje się najczęściej gotowe mieszanki, które rozrabia się na budowie z wodą. W zależności od wybranej technologii wykonania jastrych może mieć konsystencję sypką, plastyczną czy też ciekłą, która po wyschnięciu stanowi twardy podkład podłogowy.

Jastrych – rodzaje

Na rynku dostępnych jest wiele rozwiązań, w zależności od rodzaju użytego materiału można wyróżnić jastrych:

cementowy,
anhydrytowy,
magnezjowy,
asfaltowy,
żywiczny,
jastrychy samopoziomujące,
suchy jastrych.

Jastrych cementowy – produkowany na bazie cementu portlandzkiego. Należy do jednych z najtańszych, a zarazem najpopularniejszych rozwiązań. Można go wykonać samodzielnie na budowie, ale również kupić jako gotową zaprawę. Ważne jest, aby w przypadku samodzielnej produkcji przestrzegać odpowiednich proporcji, które przekładają się na jego wytrzymałość na ściskanie. Posadzki cementowe ze względu na właściwości wodoodporne i mrozoodporne znajduje swoje zastosowania zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz budynku. Doskonale sprawdza się w przypadku pomieszczeń wilgotnych, takich jak łazienka czy pralnia.

Jastrych anhydrytowy – materiał wiążący w tym przypadku stanowi syntetyczny bądź naturalny anhydryt (bezwodny siarczan wapnia). Mieszanka do wykonania jastrychu anhydrytowego zawiera w swoim składzie spowalniacze wiązania umożliwiające wysychanie w odpowiednim czasie. Charakteryzuje się rzadką konsystencją, która po wylaniu sama się wyrównuje. W przeciwieństwie do jastrychu cementowego jest materiałem nieodpornym na niskie temperatury oraz działanie wilgoci.

Jastrych magnezjowy – materiał wiążący w tym przypadku stanowi magnezyt kaustyczny, czyli połączenie tlenku magnezu i chlorku magnezu z wypełniaczami, np. trocinami. Posadzki te charakteryzują się bardzo wysoką twardością.

Jastrych asfaltowy – składają się z lanego asfaltu, mączki kamiennej oraz piasku. W przeciwieństwie do innych materiałów, mieszankę asfaltową układa się na gorąco. Po ostygnięciu nadaje się do eksploatacji.

Jastrych żywiczny – wykonywany jest z żywicy epoksydowej. Z uwagi na rodzaj materiału, z którego się składa, jest to jedno z najdroższych rozwiązań. Posadzki z żywic epoksydowych charakteryzują się wysoką wytrzymałością.

Jastrychy samopoziomujące – to specjalne mieszanki, które po rozrobieniu z wodą tworzą płynną (lejącą) konsystencję. Po ułożeniu tworzą idealnie równą powierzchnię.

Suchy jastrych – jest to podkład podłogowy stanowiący alternatywę dla tradycyjnych wylewek wykonywanych na mokro. Do wykonania suchego jastrychu można wykorzystać: płyty gipsowo-kartonowe, płyty cementowe, płyty gipsowo-włóknowe, a także płyty OSB i MFP. Ze względu na rodzaj podłoża, jak i sposób ułożenia można wyróżnić następujące rodzaje jastrychów:

zespolony – układany na wcześniej zagruntowanym podłożu,
pływający – wykonywany na warstwie izolacji termicznej bądź akustycznej,
na warstwie oddzielającej – wykonywany na warstwie przeciwwilgociowej.

Sposób wykonania

W zależności od sposobu wykonania można wyróżnić:

Jastrych związany z podbudową – czyli wykonywany bezpośrednio na podbudowie, np. stropie. W tym przypadku jastrych tworzy z podbudową warstwę nieprzesuwną. Posadzki tego typu wykonuje się zazwyczaj z warstwy wynoszącej około 20 mm.

**Rys. 1** Związany z podbudową: 1 – taśma dylatacyjna, 2 – posadzka.

Jastrych na warstwie rozdzielczej – wykonuje się podobnie, jak jastrychy z podbudową. Jednak w tym przypadku pomiędzy jastrychem a stropem układa się folię budowlaną bądź papę podkładową. Folia oraz papa pozwala na swobodną pracę jastrychu. Warstwa rozdzielcza w postaci folii lub papy nie może zostać przerwana, ponieważ może dojść do połączenia jastrychu ze stropem.