Wentylacja grawitacyjna

Wentylacja grawitacyjna jest jednym z najczęściej stosowanych rozwiązań w przypadku budynków jednorodzinnych. Działa na zasadzie ruchu powietrza w kominie w wyniku różnicy temperatur i ciśnień między wnętrzem i otoczeniem. Efektywność działania wentylacji zależy od stałego dopływu powietrza z zewnątrz, np. przez specjalne nawiewniki. Natomiast ilość nawiewanego powietrza zależy od panujących warunków atmosferycznych, takich jak temperatura, szybkość i kierunek wiatru.

Wadi i zalety wentylacji grawitacyjnej

Zalety:

Wentylacja grawitacyjna charakteryzuje się niższymi kosztami wykonania, gdy projekt budynku pozwala na skoncentrowanie pionów wentylacyjnych w jednym lub dwóch kominach. Ponadto, nie wymaga ona żadnych urządzeń mechanicznych, co oznacza niższe koszty eksploatacji, ponieważ nie potrzebuje energii elektrycznej. Brak urządzeń mechanicznych oznacza brak ryzyka ich awarii i emitowania hałasu.

Wady:

Wentylacja grawitacyjna nie daje możliwości prowadzenia kontroli, co prowadzi do kilku problemów. Latem wentylacja nie działa odpowiednio, ponieważ nie ma wystarczającej różnicy temperatur pomiędzy wnętrzem budynku a otoczeniem. Z kolei w okresie zimowym, intensywne działanie wentylacji może prowadzić do nadmiernego wychładzania pomieszczeń. Ponadto, możliwe jest wystąpienie odwróconego ciągu w przewodach wywiewnych, co jest szczególnie niebezpieczne przy stosowaniu urządzeń z otwartą komorą spalania, takich jak kuchenki gazowe, kominki czy piece CO.

Przyczyny nieprawidłowej pracy wentylacji grawitacyjnej

Przyczyną nieprawidłowej pracy wentylacji grawitacyjnej mogą okazać się błędy projektowo-wykonawcze oraz nieprawidłowa eksploatacja. Do najczęściej spotykanych przypadków można zaliczyć:

Zbyt mały dopływ świeżego powietrza przez nawiewniki w wynik:
- nieodpowiednich nawiewników okiennych,
- za mała ilość nawiewników,
- szczelne zamykanie okien niewyposażonych w nawiewniki,
- zamykanie nawiewników w okresie obniżonych temperatur, co z kolei prowadzi do zmniejszenia przepływu powietrza,
- zakrycie nawiewników okiennych np. przez rolety/żaluzje zewnętrzne.
Wykonanie zbyt małych kratek wentylacyjnych może prowadzić do przepływu powietrza pomiędzy pomieszczeniami, w których napływa świeże powietrze, z pomieszczeniami, w których jest ono usuwane,
Nieprawidłowe wyprowadzenie kominów ponad połać dachową co może prowadzić do zaburzenia ciągu przewodu podczas silnych wiatrów,
Załamywanie pionów wentylacyjnych poprzez stosowanie częściowych odcinków poziomych (Dopuszczalne jest odchylenie pionów wentylacyjnych o 30 stopni). Należy pamiętać, że każde odchylenie przewodów powoduje zwiększenie oporu przepływu powietrza,
Nieodpowiedni przekrój kanału wentylacyjnego,
Zbyt mała długość kanału wentylacyjnego (np. na ostatnich kondygnacjach tj. poddasza),
Stosowanie kratek wywiewnych wyposażonych w siatki. Osadzające się zabrudzenia na siatkach mogą prowadzić do zablokowania przepływu powietrza,
Zbyt mała ilość kanałów wentylacyjnych. Np. w kuchni wyposażonej w jeden kanał, w którym podłączony jest okap. W sytuacji, gdy okap nie jest włączony wentylacja nie ma możliwości usuwania powietrza.

Literatura:

[1] Praca zbiorowa pod redakcją Firląg S. Kompleksowa termomodernizacja budynków jednorodzinnych, Fundacja Ziemia i Ludzie, Warszawa 2019.
[2] Firląg S., Miszczuk A. Działanie wentylacji grawitacyjnej w ocenie mieszkańców, w: Ciepłownictwo, Ogrzewnictwo, Wentylacja, vol. 48, nr 8, 2017, ss. 340–344.
[3] PN-B-10425:1989. Przewody dymowe, spalinowe i wentylacyjne murowane z cegły – Wymagania.