Konstrukcje murowe są jednymi z najtrwalszych konstrukcji stosowanych w budownictwie. W czasie ich eksploatacji ulegają zniszczeniom i degradacji, na ich powierzchni pojawiają się rysy, pęknięcia, którym należy zapobiegać. W tym celu należy odnaleźć przyczynę powstałych uszkodzeń. Do podstawowych przyczyn uszkodzeń konstrukcji murowych można zaliczyć:
- błędy projektowe,
- błędy wykonawcze,
- nieprawidłowa eksploatacja,
- zużycie materiałów,
- oddziaływanie środowiska.
Błędy projektowe
Podczas projektowania konstrukcji murowych można popełnić następujące błędy:
- nieprawidłowe określenie podłoża gruntowo-wodnego,
- złe dobranie elementów murowych oraz zapraw,
- przekroczenie stanów granicznych nośności i użytkowalności,
- brak dylatacji, a także niewłaściwe ich rozmieszczenie,
- źle zaprojektowane rozwiązanie izolacji przeciwwodnych i przeciwwilgociowych.
Błędy wykonawcze
Drugą z przyczyn mających największy wpływ na konstrukcje murowe to błędy popełniane na etapie wykonawstwa. Najczęściej popełniane błędy wykonawcze to:
- zmiana materiałów murowych na materiały o innych parametrach technicznych niż te, które zostały założone na etapie projektowania,
- niewłaściwa technologia murowania (niewłaściwe przycinanie elementów murowych stosując np. siekierę lub młotek, przez co nie można wykonać spoin o odpowiedniej grubości),
- brak przewiązania elementów murowych,
- nieodpowiednia grubość spoin,
- niska jakość wykonanych prac (np. brak wypełnienia spoin, wbudowanie uszkodzonych elementów murowych, brak pionu itp.),
- stosowanie różnych materiałów o innych parametrach wytrzymałościowych (np. wykonanie muru z ceramiki i silikatów),
- nieprawidłowe zabezpieczenie podczas wykonywania prac w okresie zimowym (wilgoć występująca w murach bez odpowiedniego zabezpieczenia może doprowadzić do trwałych uszkodzeń elementów murowych oraz zaprawy).
Nieprawidłowa eksploatacja
Podczas eksploatacji obiektu można doprowadzić do powstania przyczyn, które z biegiem czasu mogą doprowadzić do degradacji konstrukcji. Do najczęściej popełnianych błędów eksploatacyjnych należy:
- niewłaściwe użytkowanie budynku niezgodnie z jego przeznaczeniem,
- oddziaływanie otoczenia na budynek,
- brak konserwacji i remontów,
- wykonanie wyburzeń, otworów, przebić itp.,
- uszkodzone instalacje wodno-kanalizacyjne.
Zużycie materiałów
Zużycie materiałów murowych może się wiązać z uszkodzeniem poszczególnych elementów budynku w przypadku zmęczenia spowodowanego długotrwałą pracą.
Oddziaływanie środowiska
Do oddziaływań środowiska zewnętrznego zaliczyć można: różnice temperatur, zawilgocenie, nierównomierne osiadanie gruntów, oddziaływanie czynników biologicznych, takich jak grzyby, bakterie.
Skutki
Występowanie powyższych czynników prowadzi do następujących skutków:
- erozja materiałów murowych (niszczenie struktury materiałów murowych np. wietrzenie zaprawy, cegły itp.),
- korozja materiałów murowych (utlenianie, zamarzanie wody w porach),
- zarysowania, pęknięcia, a także zniszczenia.
