Rok 2022 r. przyniósł zmiany w rozliczeniach podatkowo-składkowych świadczeń (w tym wynagrodzeń) otrzymywanych przez zatrudnione osoby. Zmiany wprowadzono w ramach programu reform zwanych Polskim Ładem, które przesądziły m.in. o wprowadzeniu ulgi dla klasy średniej. Dowiedz się, na czym polega oraz kto z niej skorzysta!
Czym jest ulga dla klasy średniej?
Ulga dla klasy średniej polega na odliczeniu od dochodu pewnej kwoty, której wysokość uzależniona jest od poziomu opodatkowanych przychodów. Ulga ma na celu zrekompensowanie pracownikom wycofania możliwości pomniejszania zaliczki podatkowej o składkę na ubezpieczenie zdrowotne. Jeżeli chodzi o osoby zatrudnione, to jej adresatami są podatnicy zatrudnieni wyłącznie na podstawie stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, a więc podlegający opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 ustawy PIT (skala podatkowa).
Od 2022 r. płatnik jest uprawniony do stosowania ulgi dla tzw. klasy średniej za miesiące, w których jego pracownik uzyska u niego opodatkowane według skali podatkowej przychody z umowy o pracę w wysokości od 5’701 zł do 11’141 zł.
Według nowych przepisów ulgę dla tzw. klasy średniej można stosować w ujęciu:
- miesięcznym (przez płatników) – przy wyliczaniu przez płatników miesięcznych zaliczek podatkowych oraz
- rocznym (przez samych podatników) – po zakończeniu roku na etapie składania rocznych zeznań podatkowych.
Do obliczeń omawianej preferencji podatkowej wykorzystuje się specjalne wzory.
UWAGA! Z przedmiotowej preferencji nie skorzystają np. osoby świadczące swoje usługi na podstawie umów cywilnoprawnych, tj. umów zlecenia czy o dzieło.
Ulga dla klasy średniej – ujęcie roczne
Dla pracowników, których roczne przychody podlegające opodatkowaniu wynoszą:
- co najmniej 68’412 zł i nie przekraczają kwoty 102’588 zł – kwota ulgi dla tzw. klasy średniej obliczana powinna być według wzoru:
(X × 6,68% – 4’566 zł) ÷ 0,17
- więcej niż 102’588 zł i nie przekraczają kwoty 133’692 zł – kwotę ulgi wyliczać powinniśmy zgodnie ze wzorem:
((X × (-7,35%) + 9’829 zł) ÷ 0,17
– gdzie X oznacza uzyskane przez podatnika w roku podatkowym przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej i spółdzielczego stosunku pracy, które podlegają opodatkowaniu zgodnie z art. 27 ustawy PIT.
Ulga dla klasy średniej – ujęcie miesięczne
Dla pracowników, których roczne przychody podlegające opodatkowaniu wynoszą:
- co najmniej 5’701 zł i nie przekraczają kwoty 8’549 zł – kwota ulgi dla tzw. klasy średniej obliczana powinna być według wzoru:
(X × 6,68% – 380,50 zł ) ÷ 0,17
- więcej niż 8’549 zł i nie przekraczają kwoty 11’141 zł – kwotę ulgi wyliczać powinniśmy zgodnie ze wzorem:
(X × (-7,35%) + 819,08 zł) ÷ 0,17
– gdzie X oznacza uzyskane w ciągu miesiąca przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej i spółdzielczego stosunku pracy, które podlegają opodatkowaniu zgodnie z art. 27 ustawy PIT.
Dla pracodawców wyznacznikiem wskazującym możliwość zastosowania ulgi dla klasy średniej będzie wyłącznie poziom miesięcznych przychodów pracownika.
Ulga dla klasy średniej – czyhające zagrożenia
Należy zachować szczególną ostrożność, by nasz przychód nie wypadł z określonych widełek wartościowych, uprawniających do zastosowania ulgi. Ponieważ zarówno zbyt niska, jak i zbyt wysoka pensja może narazić nas na obowiązek zwrotu wcześniej potrąconej ulgi!
Jeśli ktoś zarabia nieco poniżej górnego progu tj. 11’141 zł brutto/mc, to wystarczy, że dostanie jedną nagrodę lub premię w trakcie roku podatkowego i przekroczy roczną granicę przychodów – wówczas traci prawo do odliczenia w całości. Podobnie jest w przypadku tych, którzy zarobią zbyt mało: np. stracą pracę lub zachorują i przejdą na świadczenie chorobowe wypłacane przez ZUS. Formalnie nie jest ono przychodem ze stosunku pracy. Takie osoby mogą nie uzyskać wymaganych 68’412 zł brutto przez rok i one również będą musiały oddać wszystko, co wcześniej odliczyli. Taką korektę trzeba będzie zrobić przy rocznym rozliczeniu podatku. W obu sytuacjach może się po prostu okazać, że będzie potrzeba dopłata podatku.
Można jednak złożyć pisemne oświadczenie do pracodawcy o niestosowanie ulgi dla tzw. klasy średniej. Jeśli na koniec roku okaże się, że ulga się nam należy, można ją odliczyć w całości w rozliczeniu rocznym.
Ulga dla klasy średniej a wspólne rozliczenie małżonków
Ulga może być zastosowana przy wspólnym rozliczeniu małżonków. Warunkiem jest, by połowa ich łącznych przychodów mieściła się w przedziale między 68’412 zł a 133’692 zł. W sytuacji, kiedy jedno z małżonków uzyskuje przychody kwalifikujące go do ulgi dla klasy średniej, a drugie zarabia mniej lub jeśli jedno z małżonków przekroczyło limit ulgi, a drugie nadal mieści się w przedziale, można zastosować ulgę dla klasy średniej przy wspólnym rozliczeniu – wynika z wyjaśnień MF przysłanych PAP.
WAŻNE! Od 2022 małżeństwa mają możliwość wspólnego rozliczenia się już od momentu zawarcia małżeństwa. Wcześniej obowiązywała zasada, że aby skorzystać ze wspólnego rozliczenia, małżonkowie muszą pozostawać w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy.
Bibliografia:
[2] Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych
