Spoiwa budowlane to materiały wiążące, których głównym zadaniem jest związanie składników. W zależności od sposobu zachowania spoiw w środowisku wodnym spoiwa można podzielić na dwie grupy:
- I spoiwa powietrzne – czyli takie, które po rozrobieniu z wodą mogą wiązać i twardnieć wyłącznie na powietrzu, należą do nich: wapienne i gipsowe,
- II spoiwa hydrauliczne – mogą wiązać i twardnieć zarówno na powietrzu, jak i w wodzie, należą do nich spoiwa cementowe.
Spoiwa powietrzne
Spoiwa wapienne należą do najczęściej stosowanych spoiw powietrznych. Do spoiw powietrznych zalicza się:
- wapno palone,
- wapno hydratyzowane (suchogaszone),
- cement anhydrytowy,
- ciasto wapienne,
- spoiwo magnezjowe,
- spoiwo krzemianowe.
Najczęściej stosowanym rodzajem wapna jest wapno hydratyzowane, które znajduje zastosowanie np. w zaprawach tynkarskich. Przed użyciem wapna hydratyzowanego do zaprawy, należy zalać je wcześniej na 24 h. Wapno palone i hydratyzowane stosuje się w budownictwie do produkcji zapraw tynkarskich: wapiennych, cementowo-wapiennych, a także gipsowo-wapiennych.
Zastosowanie spoiw wapiennych
Spoiwa wapienne znajdują zastosowanie również jako:
- dodatek do zapraw cementowych poprawiając ich urabialność,
- dodatek przy produkcji cegieł wapienno-piaskowych, wyrobów z betonów komórkowych, pustaków stropowych oraz ściennych jako dodatek do cementu,
- zaprawy w przypadku budowy murów nadziemnych.
Spoiwa gipsowe
Spoiwa gipsowe można podzielić ze względu na ich zastosowanie na dwie grupy: spoiwa do celów budowlanych (np. gipsy szpachlowe, tynkarskie, itp.) oraz do celów specjalnych (np. do produkcji ceramiki szlachetnej). W zależności od zastosowania spoiwa gipsowe muszą spełniać określone wymagania, jak i również charakteryzować się odpowiednią wytrzymałością oraz odpornością na działanie czynników atmosferycznych.
Zastosowanie spoiw gipsowych
Spoiwa gipsowe znajdują zastosowanie jako:
- zaprawy gipsowe,
- spoiwa do podkładów gipsowych,
- wyroby sypkie w postaci zapraw klejowych lub mieszanek gipsowych,
- płyty: gipsowe, gipsowo-kartonowe, itp.
Spoiwa hydrauliczne
Spoiwa cementowe ze względu na skład i właściwości dzielą się na dwie grupy: cementy powszechnego użytku oraz cementy specjalne. Zgodnie z normą można wyróżnić cement [1]:
- portlandzki (CEM I) klasy 32,5. Znajduje zastosowanie w przypadku elementów zbrojonych, takich jak stropy, belki, słupy,
- portlandzki (CEM II, CEM IV) klasy 32,5, 42,5 z symbolami: S, V, W, P, Q, L, D – określającymi rodzaj dodatku, a także A i B określającymi ilość dodatków. Stosowany do zapraw, tynków, betonów podkładowych,
- hutniczy (CEM III), charakteryzuje się dużą odpornością na czynniki atmosferyczne. Znajduje zastosowanie w przypadku prac fundamentowych.
Poza spoiwami cementowymi do grupy spoiw hydraulicznych zalicza się wapno hydrauliczne. Jednak ze względu na niską wytrzymałość wapno hydrauliczne nie jest często stosowanym spoiwem.
Bibliografia:
[1] PN-EN 197-1:2012, Cement – Część 1: Skład, wymagania i kryteria zgodności dotyczące cementów powszechnego użytku.
