Data powstania obowiązku podatkowegoVAT
Data powstania obowiązku podatkowego określa termin rozliczenia podatków., dlatego jego właściwe rozpoznanie uchroni nas przed późniejszymi korektami deklaracji oraz ewentualnymi roszczeniami ze strony Urzędu Skarbowego. Niestety nasze ustawy podatkowe nie są napisane w sposób jednoznaczny – obok zasad ogólnych aż roi się od wyjątków – usługi budowlane właśnie do tego grona należą.
Obowiązek podatkowy na zasadach szczególnych w przypadku usług budowlanych oraz budowlano-montażowych powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż z upływem terminu na jej wystawienie, czyli 30. dnia od wykonania usługi. Jeżeli jednak przedsiębiorca nie wystawił w tym terminie faktury bądź wystawił ją z opóźnieniem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą upływu terminu na jej wystawienie, czyli 30. dnia od momentu wykonania usługi.
Data wykonania usługi
Wskazanie daty wykonania usługi stało się problematyczne dla branży wraz z wejściem w życie nowelizacji ustawy o VAT z początku 2014 r. Do momentu zmiany przepisów datę wykonania usługi utożsamiano z momentem podpisania przez odbiorcę protokołu zdawczo-odbiorczego i faktyczne odebranie inwestycji. Po nowelizacji Urzędy Skarbowe zaczęły twierdzić, że o powstaniu obowiązku podatkowego decyduje nie rzeczywisty odbiór prac, a już samo przedstawienie ich przez wykonawcę do odbioru. Ten nieprecyzyjny stan prawny doprowadził do wielu sporów sądowych fiskusa z przedsiębiorcami, które zwykle kończyły się wyrokiem nieprzychylnym dla przedsiębiorców. Sądy bowiem jednomyślnie orzekały, iż postanowienia umowne nie mogą wpływać na moment powstawania obowiązku podatkowego w VAT.
Przełomem w orzecznictwie był wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) w polskiej sprawie prejudycjalnej C-224/18. Trybunał dopuścił w nim możliwość powstania obowiązku podatkowego w VAT dopiero w chwili podpisania protokołu zdawczo-odbiorczego. Sam wyrok jednak nie pozostawia stronom pełnej swobody w formowaniu momentu powstania obowiązku podatkowego. Możliwość przesunięcia obowiązku rozliczenia VAT jest bowiem uzależniona od kilku warunków, jak czytamy w orzeczeniu:
„podatek staje się wymagalny z upływem terminu rozpoczynającego bieg w dniu, w którym została wykonana usługa, jeżeli, po pierwsze, formalność odbioru została uzgodniona przez strony w umowie wiążącej je postanowieniami umownymi odzwierciedlającymi rzeczywistość gospodarczą i handlową w dziedzinie, w której usługa jest wykonywana i, po drugie, formalność ta stanowi materialne zakończenie usługi i ustala ostatecznie wysokość należnego świadczenia wzajemnego”
Decyzja TSUE może w jakiś sposób wpłynąć na krajowe orzecznictwo, jednak należy zawsze pamiętać o tym, by każdy przypadek traktować indywidualnie – niestety nasze prawo podatkowe nie jest czarno białe, ponadto dla fiskusa białe może być czarne, a czarne białe.
Miejcie się na baczności – Urząd Skarbowy czyha tuż za rogiem.
Uwaga!
Szczególny moment powstania obowiązku podatkowego nie dotyczy czynności wykonanych dla osób fizycznych nie prowadzących działalności gospodarczej. Wówczas obowiązek podatkowy powstanie na zasadach ogólnych – z chwilą wykonania usługi lub datą otrzymania zaliczki przed wykonaniem usługi.
Literatura
Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usłu(art. 19a, art. 106i, art. 106b)
