Działalność nierejestrowana jest sposobem na to, by postawić pierwsze kroki w biznesie, bez szeregu obowiązków administracyjnych i fiskalnych związanych z działalnością gospodarczą. Początkujący przedsiębiorca musi jednak spełniać kilka warunków. Dowiedz się, kiedy możesz prowadzić działalność bez jej rejestracji!
Dla kogo działalność nierejestrowana?
Działalność nierejestrowa (nierejestrowana) to drobna działalność zarobkowa osób fizycznych, która nie wymaga rejestracji firmy. Możesz ją prowadzić pod warunkiem spełnienia poniższych warunków:
- jesteś osobą fizyczną,
- przychody z twojej działalności nie przekraczają w żadnym miesiącu 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia. W 2021 roku minimalne wynagrodzenie wynosi 2800 zł, więc limit jest równy 1400 zł,
- w okresie ostatnich 60 miesięcy nie wykonywałeś działalności gospodarczej,
- nie prowadzisz działalności regulowanej, czyli takiej, która wymaga zezwoleń lub koncesji,
- nie wykonujesz działalności w ramach spółki cywilnej.
Działalność nierejestrowana – jak obliczyć przychód?
Przychodem z działalności nierejestrowej będą otrzymane oraz należne kwoty ze sprzedaży towarów bądź usług. Kwoty należne, czyli te, których w momencie sprzedaży jeszcze nie otrzymałeś, np. kiedy sprzedałeś towar bądź wykonałeś usługę i wystawiłeś dokument sprzedaży (rachunek, fakturę), ale fizycznie klient Ci jeszcze nie zapłacił.
Pamiętaj, że do przychodu nie wliczasz wartości towarów, które zostały Ci zwrócone oraz udzielonych bonifikat i skont.
Do ustalania przychodu służyć będzie Twoja ewidencja sprzedaży.
Co w przypadku przekroczenia limitu przychodów?
Jeżeli przekroczysz miesięczny limit przychodu (50% płacy minimalnej), twoja działalność zostanie uznana za działalność gospodarczą. Od momentu przekroczenia limitu masz 7 dni na zarejestrowanie działalności gospodarczej w CEIDG.
Rozliczenie podatku z działalności nierejestrowanej
Przychody osiągane z działalności nierejestrowej należy rozliczyć w zeznaniu rocznym PIT-36. Jest tam dedykowana rubryka „działalność nierejestrowana”, w której należy wykazać przychody z tej działalności. Nie musisz płacić zaliczek na podatek. Obowiązuje Cię jedynie zeznanie roczne. Możesz w nim odliczyć również koszty, które poniosłeś w związku z wykonywaną działalnością (np. zakup surowców do produkcji wyrobów). Wszystkie odliczone koszty muszą być udokumentowane. Powinieneś przechowywać wszystkie dowody zakupów (najlepiej, jeśli będą dokumentowane dowodami imiennymi, w których podane będą twoje imię, nazwisko i miejsce zamieszkania) związane z Twoją działalnością.
Ewidencjonowanie działalności nierejestrowanej
Prowadząc działalność nierejestrowaną jesteś zobowiązany do prowadzenia uproszczonej ewidencji sprzedaży. Możesz robić to zarówno w formie papierowej, jak i elektronicznej. Prowadzona ewidencja pozwoli Ci szybko ustalić czy nie przekroczyłeś progu dochodów uprawniających do prowadzenia działalności nierejestrowej. Przepisy nie regulują, jakie dokładnie elementy powinna zawierać uproszczona ewidencja sprzedaży. Ważne byś był w stanie na jej podstawie zidentyfikować daną transakcję. Wystarczy, że będzie zawierać:
- liczbę porządkową,
- datę sprzedaży,
- wartość sprzedaży,
- wartość sprzedaży narastająco.
Pamiętaj również, że na żądanie kupującego jesteś zobowiązany do wystawienia rachunku. Taki rachunek powinien zawierać co najmniej:
- numer kolejny,
- datę wystawienia,
- dane sprzedawcy i nabywcy,
- nazwę usługi,
- kwotę do zapłaty.
Co do zasady jesteś zwolniony z obowiązku wystawiania faktur. Musisz jednak wystawić fakturę, jeżeli Twój klient zażąda tego w ciągu 3 miesięcy od końca miesiąca, w którym dostarczyłeś mu towar lub usługę bądź otrzymałeś całość lub część zapłaty. W tym przypadku może to być faktura, która zawiera co najmniej:
- datę wystawienia,
- numer kolejny,
- imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy,
- nazwę (rodzaj) towaru lub usługi,
- miarę i ilość (liczbę) dostarczonych towarów lub zakres wykonanych usług,
- cenę jednostkową towaru lub usługi,
- kwotę należności ogółem.
WAŻNE! Jako osoba fizyczna prowadząca działalność nierejestrowaną na rachunku lub fakturze podajesz jedynie swoje imię i nazwisko – nie musisz podawać numeru PESEL czy adresu zamieszkania.
VAT w działalności nierejestrowanej
Co do zasady, w przypadku prowadzenia działalności nierejestrowanej jesteś zwolniony z VAT. Musisz jednak pamiętać, że prowadzenie niektórych rodzajów działalności zobowiązuje do rejestracji jako czynny podatnik VAT, niezależnie od wysokości osiąganych przychodów. Mowa tu o podatnikach wymienionych w art. 113 ust. 13 ustawy o VAT, w stosunku do których nie stosuje się zwolnień (m. in. podatnicy dokonujący dostaw budynków, budowli lub ich części).
Działalność nierejestrowana – obowiązki
Od momentu rozpoczęcia działalności nierejestrowej masz obowiązek:
- prowadzić uproszczoną ewidencję sprzedaży,
- rozliczać przychody z działalności nierejestrowej (po odliczeniu kosztów) w zeznaniu rocznym PIT-36, według skali podatkowej,
- przestrzegać praw konsumentów,
- wystawiać faktury lub rachunki na żądanie kupującego.
Pamiętaj, że jeżeli prowadzisz działalność nierejestrowaną, to w relacjach z konsumentami jesteś traktowany jako przedsiębiorca. Masz z tego tytułu obowiązki związane z reklamacją, zwrotem czy naprawą. Dotyczy to również prawa konsumenta do odstąpienia w terminie 14 dni od umowy zawartej na odległość.
Zalety prowadzenia działalności nierejestrowanej
Największą zaletą jest niezaprzeczalnie brak obowiązków administracyjnych. Nie musisz bowiem:
- zgłaszać działalności w ewidencji przedsiębiorców (CEIDG), urzędzie skarbowym i GUS (nie będziesz potrzebował numerów identyfikacyjnych NIP i REGON)
- prowadzić skomplikowanej księgowości (tylko uproszczoną ewidencję sprzedaży).
Ponadto przy tego rodzaju działalności nie musisz płacić:
- składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne ani ubezpieczenia zdrowotne z tytułu pozarolniczej działalności,
- comiesięcznych (albo kwartalnych) zaliczek na podatek,
- podatku VAT – obejmuje Cię zwolnienie podmiotowe.
Podsumowanie
Działalność nierejestrowana jest niezaprzeczalnie korzystną opcją dla osób rozpoczynających swoją przygodę z drobnym biznesem. Do momentu przekroczenia ustawowego limitu przychodu obowiązki wynikające z prowadzenia tego rodzaju działalności są znikome. Taka forma działalności daje nam możliwość przetestowania czy np. znajdziemy popyt na nasze towary czy usługi. Co ważne, z tej opcji mogą również skorzystać osoby, które chcą sobie od czasu do czasu dorobić (np. handlując rękodziełami czy świadcząc okazjonalnie jakieś usługi). Również status bezrobotnego, a co za tym idzie otrzymywanie zasiłku, nie przeszkadzają w prowadzeniu działalności nierejestrowej.
