Ciągliwość stali zbrojeniowej jest równie ważnym parametrem charakteryzującym stal co granica plastyczności. Parametr ciągliwości odnosi się do sytuacji, w której naprężenia w konstrukcji przekraczają granicę plastyczności (czyli w fazie odkształceń plastycznych). Zgodnie z normą ciągliwość stali jest to zdolność materiału do uzyskania znacznych odkształceń (wydłużeń) w wyniku uplastycznienia stali, jednak przed osiągnięciem wytrzymałości stali, po której następuje zerwanie pręta. Jest to więc niezwykle ważny parametr w przypadku, gdy w konstrukcji zostały przekroczone dopuszczalne obciążenia. Oznacza to, że po przekroczeniu naprężeń równych granicy plastyczności, stal zbrojeniowa ulega uplastycznieniu, dzięki czemu możliwe są znacznie większe odkształcenia. Konstrukcje zbrojone stalą o niskiej ciągliwości mogą ulec zniszczeniu w sposób gwałtowny. W przypadku stali o wysokiej ciągliwości w pierwszej kolejności pojawiają się ugięcia i zarysowania, dzięki czemu możliwe jest podjęcie działań zapobiegających katastrofie.
Ciągliwość stali zbrojeniowej według Eurokodu
Zgodnie z obecnie obowiązującą normą do projektowania konstrukcji żelbetowych Eurokod 2 — Projektowanie konstrukcji z betonu — Część 1-1: Reguły ogólne i reguły dla budynków wyróżnia się trzy klasy ciągliwości (plastyczności) stali zbrojeniowej:
Klasa stali | Granica plastyczności fyk [MPa] | Stosunek wytrzymałości na rozciąganie do granicy plastyczności k=(ft/fy)k | Wydłużanie procentowe pod maksymalnym obciążeniem εuk |
A (Stal zbrojeniowa o niskiej ciągliwości) | 400 ÷ 600 | 1,05 | 2,5 |
B (Stal zbrojeniowa o średniej ciągliwości) | 400 ÷ 600 | 1,08 | 5,0 |
C (Stal zbrojeniowa o wysokiej ciągliwości) | 400 ÷ 600 | 1,15 ÷ 1,35 | 7,5 |
Im wyższa klasa ciągliwości stali tym stal jest lepsza. Stosunek charakterystycznej wytrzymałości stali na rozciąganie (ftk dawniej Rm) do charakterystycznej wartości granicy plastyczności (fyk dawniej Re) jest parametrem określającym zapas wytrzymałości stali po osiągnięciu granicy plastyczności. Kolejnym parametrem określającym ciągliwość stali jest wydłużenie przy maksymalnej sile εuk, który określa maksymalne procentowe wydłużenie próbki w przypadku maksymalnej wartości obciążenia odpowiadającej największemu naprężeniu charakterystycznej wytrzymałości stali na rozciąganie ftk.
Klasyfikacja gatunków stali według Eurokodu
Klasa ciągliwości stali | Znak gatunku stali | Nominalna średnica prętów φ | Charakterystyczna granica plastyczności fyk lub f0,2k | Wytrzymałość charakterystyczna stali na rozciąganie ft |
A | BST 500 KR | 6 ÷ 12 | 500 | 550 |
A | B 500 A | 4 ÷ 16 | 500 | 550 |
A | St 500 B | 6 ÷ 14 | 500 | 550 |
A | BST 500 S(A) | 8 ÷ 32 | 500 | 550 |
A | RB 500 | 6 ÷ 40 | 500 | 550 |
A | RB 500 W | 6 ÷ 40 | 500 | 550 |
B | BST 500 S(B) | 8 ÷ 32 | 500 | 550 |
B | RB 400 | 6 ÷ 40 | 400 | 440 |
B | RB 400 W | 6 ÷ 40 | 400 | 440 |
B | RB 500 WZ | 8 ÷ 32 | 500 | 550 |
B | BST 500 WR | 8 ÷ 32 | 500 | 550 |
B | 34GS | 6 ÷ 32 | 410 | 550 |
C | B 500 SP | 8 ÷ 32 | 500 | 575 |
C | 35G2Y | 6 ÷ 20 | 410 | 550 |
C | 20G2VY-b | 6 ÷ 28 | 490 | 590 |
Bibliografia:
[1] PN-EN 1992-1+AC+Ap 1,2,3: 2008, Projektowanie konstrukcji z betonu, Część 1-1: Reguły ogólne i reguły dla budynków.
Zobacz też:
Stal zbrojeniowa – klasy i gatunki stali
Klasy wytrzymałości betonu wg Eurokodu 2 PN-EN 1992