Własność intelektualna jest kluczowym składnikiem współczesnej gospodarki opartej na wiedzy. Naruszenie praw własności intelektualnej jest coraz częściej spotykanym problemem w dzisiejszym świecie, gdzie przepływ informacji i treści jest niezwykle szybki i łatwy. Wraz z rozwojem technologii i globalizacją rynków, ochrona praw autorskich, patentowych i znaków towarowych staje się kluczowym wyzwaniem dla przedsiębiorstw, artystów i innowatorów na całym świecie. Ochrona własności intelektualnej jest niezmiernie ważna, gdyż twórcy i innowatorzy pragną mieć kontrolę nad swoimi stworzeniami i pomysłami, jak również chcą czerpać korzyści finansowe z ich wykorzystania.
Czym jest własność intelektualna?
Według kodeksowej definicji własność intelektualna to wytwór pracy twórczej człowieka o charakterze intelektualnym, który posiada znamiona unikalności, jest nowatorski. Mogą być to zarówno utwory w rozumieniu prawa autorskiego, wynalazki lub rozwiązania o charakterze technicznym objęte ochroną prawa przemysłowego, jak i oznaczenia takie jak znaki towarowe i tajemnice przedsiębiorstwa. Powyższe kategorie gwarantują twórcom różnorodne uprawnienia, które umożliwiają osobie uprawnionej kontrolę nad danymi tworami oraz decydowanie o ich wyłącznym wykorzystaniu lub przekazywaniu (np. poprzez udzielanie licencji lub przenoszenie praw). W przypadku naruszenia tych praw przez osoby trzecie, uprawniony może żądać zaprzestania naruszeń lub naprawienia wyrządzonej szkody.
Komu przysługują prawa własności intelektualnej?
W przypadku zarówno prawa własności przemysłowej jak i prawa autorskiego – prawa z wynalazku lub dzieła przysługują twórcy.
Prawo autorskie obejmuje prawa osobiste i majątkowe. Prawa osobiste gwarantują przede wszystkim prawo autora do podpisania utworu swoim nazwiskiem lub pseudonimem, prawo jest nieograniczone w czasie i niezbywalne. Natomiast prawa majątkowe umożliwiają twórcy zarabianie na własnym utworze. Ponadto twórca może przenieść swoje prawa autorskie majątkowe na inny podmiot lub osobę.
Jak chronić własność intelektualną?
Ochrona własności intelektualnej zależy od kategorii do której należy dany utwór, czyli – w rozumieniu prawa autorskiego – każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposoby wyrażenia. Jako utwór można wskazać:
- plastyczny,
- fotograficzny,
- lutniczy,
- wzornictwa przemysłowego.
Najważniejszym krokiem w ochronie własności intelektualnej jest rejestracja prawa do jej konkretnego przejawu w odpowiednim urzędzie. Natomiast prawo autorskie nie wymaga uzyskania rejestracji. Można również stworzyć umowę poufności, w której właściciele praw mogą wymagać od pracowników, partnerów biznesowych lub kontrahentów podpisania takiej umowy, aby zabezpieczyć swoje tajemnice przed ujawnieniem
W przypadku własności przemysłowej, jeśli wynalazek, wzór użytkowy lub znak towarowy spełniają wymagania określone przez prawo, przedsiębiorca ma możliwość ubiegania się o przyznanie patentu lub prawa ochronnego w odpowiednim urzędzie, takim jak Urząd Patentowy RP.
Natomiast w przypadku ochrony prawa autorskiego, jeśli jest ono naruszone, w pierwszej kolejności należy wysłać wezwanie do zaprzestania łamania praw autorskich. Jeśli to nie przyniesie efektu koniecznym może być złożenie pozwu do sądu, w którym należy udowodnić, że przedmiot sporu posiada cechy oryginalnej, indywidualnej twórczości. Dodatkowo, twórcy powinni pamiętać o sygnowaniu swoich dzieł imieniem i nazwiskiem lub pseudonimem, a także oznaczaniu plików graficznych lub dźwiękowych cyfrowym znakiem wodnym. Dzięki temu unikną niejasności odnośnie do autora i potencjalnych plagiatów. Aby prawo własności intelektualnej mogło skutecznie chronić, sam twórca musi zadbać o udokumentowanie swojego autorstwa.
Aby chronić znaki towarowe ważna jest rejestracja znaku towarowego, która daje właścicielowi prawo do jego używania i ochrony przed nieuprawnionym użyciem przez inne firmy.
Jak chronić własność intelektualną w Internecie?
Coraz częstszą praktyką staje się zakładanie własnych stron internetowych, czy reklamowanie swoich usług za pomocą mediów społecznościowych. W przypadku strony internetowej, kiedy twórca decyduje się o samodzielnym jej założeniu i prowadzeniu, wszelkie prawa osobiste i majątkowe przysługują jemu. Jednak w sytuacji, kiedy twórca decyduje się skorzystać z pomocy profesjonalisty, należy w treści umowy wskazać, że projektant strony przeniesie prawa autorskie do strony internetowej na twórcę. Tyczy się to warstwy graficznej, ale również i kodu źródłowego.
Podsumowanie
Wraz z postępem technologicznym i zjawiskiem globalizacji, zapewnienie ochrony własności intelektualnej staje się coraz bardziej istotne.
Właściciele posiadający prawa autorskie lub inne prawa z grupy praw własności intelektualnej powinni zarejestrować je w odpowiednim urzędzie, stosować umowy poufności, regularnie monitorować swoje utwory i wynalazki oraz podejmować odpowiednie kroki prawne w przypadku naruszenia. Ważne jest także rozróżnianie rodzajów własności intelektualnej, takich jak prawa autorskie, patenty, znaki towarowe i prawa do wzorów przemysłowych. Dzięki temu twórcy i innowatorzy mają możliwość zabezpieczenia swoich dzieł i pomysłów oraz korzystania z nich w sposób, który przynosi im korzyści finansowe.
Więcej o ochronie własności intelektualnej: https://adwokaci-ks.pl/obsluga-przedsiebiorstw/ochrona-wlasnosci-intelektualnej/
Artykuł partnera
