Rozplanowanie i oświetlenie klatki schodowej należy wykonać w sposób zapewniający bezpieczeństwo i wygodę podczas jej użytkowania. Projektowanie klatki schodowej powinno odbywać się zgodnie z warunkami określonymi w rozporządzeniu w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, według którego należy określić minimalne szerokości użytkowe biegów, spoczników oraz maksymalne wysokości spoczników.
Rozplanowanie i oświetlenie klatki schodowej
Geometria, czyli rozplanowanie klatki schodowej
- Ustalenie różnicy poziomów pomiędzy kondygnacjami oraz układu biegów w rzucie poziomym,
- Określenie wysokości i liczby stopni wraz z liczbą biegów zgodnie z obowiązującymi warunkami technicznymi,
- Wyznaczenie szerokości stopni,
- Określenie całkowitej szerokości i długości biegu,
- Wyznaczenie szerokości spoczników,
- Wyznaczenie długości i szerokości całej klatki schodowej.
UWAGA: Klatka schodowa powinna być zawsze lokalizowana w ogólnodostępnej części obiektu, ponieważ poza ciągiem komunikacyjnym stanowi również drogę ewakuacji.
1. Obliczenie liczby stopni:
Liczbę stopni należy wyznaczyć na podstawie różnicy poziomów pomiędzy kondygnacjami. W tym celu należy podzielić wysokość kondygnacji przez maksymalną dopuszczalną wysokość stopnia zgodnie z poniższymi wytycznymi:
Tabela 1. Szerokość biegu i spocznika wraz z maksymalną wysokością stopni w zależności od przeznaczenia obiektu według rozporządzenia.
Ponadto liczba stopni w jednym biegu schodów stałych wewnętrznych powinna wynosić nie więcej niż 14 w budynkach opieki zdrowotnej oraz 17 w pozostałych budynkach. Przy czym wszystkie stopnie muszą być równej wysokości.
2. Obliczenie szerokości stopni:
Aby wyznaczyć szerokość stopni należy skorzystać z poniższego równania
\[s = (0,60 ÷ 0,65) – 2h
\]
gdzie:
h – oznacza wysokość stopnia,
s – jego szerokość.
W tym miejscu należy uwzględnić przyjętą wysokość stopnia według przepisów pkt. 1 tabela nr. 1.
3. Obliczenie całkowitej szerokości biegu
Całkowitą szerokość biegu Sb można wyznaczyć według poniższego równania:
\[S_b = s_b + g + t
\]
gdzie:
sb – szerokość użytkowa biegu według warunków technicznych,
g – odległość mierzona od końca stopnia do wewnętrznej krawędzi balustrady,
t – grubość tynku ścian na klatce schodowej.
4. Obliczenie długości biegu
Długość biegu można wyznaczyć według poniższego wzoru:
\[D_b =s \cdot (n-1)
\]
gdzie:
s – szerokość stopnia,
n – liczba stopni w biegu.
5. Wyznaczenie szerokości spoczników
Szerokość spoczników należy przyjąć zgodnie z obowiązującymi przepisami. Wytyczne dotyczące minimalnej użytkowej szerokości spocznika według warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie przedstawiono w pkt.1 tabela nr. 1.
6. Obliczenie długości i szerokości klatki schodowej
Obliczenie długości i szerokości klatki schodowej w przypadku, gdy schody usytuowane są w odrębnym pomieszczeniu można wyznaczyć z poniższych wzorów:
- Długość klatki schodowej mierzona w świetle ścian:
D_ś = D_{sm} + D_b + D_{sp}
\]
gdzie:
Dsm – szerokość spocznika międzykondygnacyjnego,
Db – długość biegu liczona według pkt. 4,
Dsp – szerokość spocznika piętrowego.
- Szerokość klatki schodowej mierzonej w świetle ścian można wyznaczyć według wzoru:
S_ś = 2 \cdot S_b + S_d
\]
gdzie:
Sb – całkowita szerokość biegu wyznaczona według pkt. 3,
Sd – szerokość duszy (szczelina/przerwa pomiędzy biegami schodowymi).
Oświetlenie klatki schodowej
Oświetlenie klatki schodowej jest bardzo istotnym elementem, ponieważ wpływa na bezpieczeństwo oraz komfort jej użytkowania. Klatki schodowe powinny być oświetlone światłem dziennym oraz światłem sztucznym. Oświetlenie klatek schodowych należy zaplanować na etapie tworzenia dokumentacji projektowej, gdyż na jej podstawie rozmieszcza się punkty świetlne. Poza sztucznym oświetleniem punktowym stanowiącym oświetlenie główne, coraz częściej stosuje się różnego rodzaju dodatkowe źródła światła, np. w podstopnicowych płaszczyznach stopni czy bezpośrednio na ścianach przylegających do biegów schodów. Oświetlenie tego typu, poza poprawieniem estetyki biegów, zwiększa widoczność.
Literatura:
[1] Dz.U. 2019 poz. 1065 – Obwieszczenie Ministra Inwestycji i Rozwoju z dnia 8 kwietnia 2019 r. W sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. [aktualizacja na dzień 03.05.2021].
Zobacz też:
Wymagania techniczne schodów i pochylni
