Stopień ochrony IP to parametr charakteryzujący obudowy urządzeń elektrycznych składający się z kodu w postaci cyfr oraz opcjonalnie dwóch liter. Z kodu można odczytać stopień ochrony obudowy przed przedostawaniem się ciał stałych oraz cieczy. W zależności od stopnia ochrony obudowy opisuje się różnymi symbolami. Co oznaczają cyfry znajdujące się w kodzie IP? W dalszej części artykułu omówimy wszystkie oznaczenia.
Stopień ochrony IP – Oznaczenia
Jak już wcześniej wspomniano, stopień ochrony IP składa się z kodu w postaci dwóch cyfr oraz opcjonalnie dwóch liter dodatkowej i uzupełniającej. Oznaczenia poszczególnych znaków scharakteryzowano w normie PN-EN 60529:2003 „Stopnie ochrony zapewnianej przez obudowy (Kod IP)” zgodnie z którą:
Pierwsza cyfra charakterystyczna
Pierwsza cyfra charakterystyczna oznacza stopień ochrony użytkowania przed dostępem do części niezabezpieczonych oraz ochronę przed przedostaniem się ciał stałych.
Tabela 1. Stopnie ochrony przed dostępem do części niezabezpieczonych według normy [1]:
| Pierwsza cyfra charakterystyczna | Stopień ochrony | Określenie |
| 0 | Bez ochrony | – |
| 1 | Ochrona przed dostępem do części niebezpiecznych wierzchem dłoni | Próbnik dostępu, kula o średnicy 50 mm, z zachowaniem odpowiedniego odstępu pomiędzy próbnikiem a częścią niezabezpieczoną |
| 2 | Ochrona przed dostępem do części niebezpiecznych palcem | Przegubowy palec probierczy o średnicy 12 mm oraz długości 80 mm z zachowaniem odpowiedniego odstępu pomiędzy palcem probierczym a częścią niezabezpieczoną |
| 3 | Ochrona przed dostępem do części niebezpiecznych narzędziem | Próbnik dostępu o średnicy równej 2,5 mm nie może wnikać |
| 4 | Ochrona przed dostępem do części niebezpiecznych drutem | Próbnik dostępu o średnicy równej 1,0 mm nie może wnikać |
| 5 | Ochrona przed dostępem do części niebezpiecznych drutem | Próbnik dostępu o średnicy równej 1,0 mm nie może wnikać |
| 6 | Ochrona przed dostępem do części niebezpiecznych drutem | Próbnik dostępu o średnicy równej 1,0 mm nie może wnikać |
Tabela 2. Stopnie ochrony przed obcymi ciałami stałymi według normy [1]:
| Pierwsza cyfra charakterystyczna | Stopień ochrony | Określenie |
| 0 | bez ochrony | – |
| 1 | Ochrona przed obcymi ciałami stałymi o średnicy 50 mm oraz większej | Próbnik, kula o średnicy 50 mm nie może wchodzić całkowicie (Próbnik nie może przejść przez otwór w obudowie) |
| 2 | Ochrona przed stałymi ciałami obcymi o średnicy 2,5 mm oraz większej | Próbnik, kula o średnicy 12,5 mm nie może wchodzić całkowicie (Próbnik nie może przejść przez otwór w obudowie) |
| 3 | Ochrona przed stałymi ciałami obcymi o średnicy 2,5 mm oraz większej | Próbnik o średnicy 2,5 mm nie może wchodzić całkowicie (Próbnik nie może przejść przez otwór w obudowie) |
| 4 | Ochrona przed stałymi ciałami obcymi o średnicy 1,0 mm oraz większej | Próbnik o średnicy 1,0 mm nie może wchodzić całkowicie (Próbnik nie może przejść przez otwór w obudowie) |
| 5 | Ochrona przed pyłem | Przedostawanie się pyłu nie jest całkowicie wykluczone, ale pył nie może wnikać w takich ilościach, aby zakłócić prawidłowe działanie aparatu lub zmniejszać bezpieczeństwo |
| 6 | Ochrona pyłoszczelna | Pył nie może wnikać |
Druga cyfra charakterystyczna
Druga cyfra charakterystyczna oznacza stopień ochrony obudowy przed wodą.
Tabela 3. Stopnie ochrony przed wnikaniem wody według normy [1]:
| Druga cyfra charakterystyczna | Krótki opis | Określenie |
| 0 | Bez ochrony | — |
| 1 | Ochrona przed padającymi kroplami wody | Padające krople wody nie wywołują szkodliwych skutków |
| 2 | Ochrona przed padającymi kroplami wody przy wychyleniu obudowy nie większym niż 15° | Padające krople wody przy wychyleniu obudowy o dowolny kąt nie większy niż 15° od pionu w każdą stronę, nie powodują szkodliwych skutków |
| 3 | Ochrona przed natryskiwaniem wodą | Woda natryskiwana pod dowolnym kątem nie większym niż 60° od pionu z każdej strony, nie powoduje szkodliwych skutków |
| 4 | Ochrona przed bryzgami wody | Woda rozbryzgiwana na obudowę z dowolnego kierunku nie powoduje szkodliwych skutków |
| 5 | Ochrona przed strugą wody | Woda lana strugą na obudowę z dowolnej strony nie powoduje szkodliwych skutków |
| 6 | Ochrona przed silną strugą wody | Woda lana silną strugą na obudowę z dowolnej strony nie powoduje szkodliwych skutków |
| 7 | Ochrona przed skutkami krótkotrwałego zanurzenia w wodzie | Obudowa zanurzona krótkotrwale w wodzie, w znormalizowanych warunkach ciśnienia i czasu powinna uniemożliwiać wnikanie wody, która powodowałaby szkodliwe skutki |
| 8 | Ochrona przed skutkami ciągłego zanurzenia w wodzie | Obudowa ciągle zanurzona w wodzie w warunkach uzgodnionych między producentem i użytkownikiem, lecz surowszych niż według cyfry 7, powinna uniemożliwić wnikanie takiej ilości wody, która powodowałaby szkodliwe skutki |
Dodatkowa litera
Dodatkowa litera oznacza stopień ochrony przed dostępem do części niebezpiecznych w przypadku, gdy wymagana jest większa ochrona, niż ta wynikająca z pierwszej cyfry charakterystycznej. Stosowanie dodatkowej litery może mieć miejsce również w sytuacji, gdy wymagana jest ochrona przed dostępem do części niebezpiecznych przy jednoczesnym zastąpieniu pierwszej cyfry charakterystycznej poprzez literę „X”.
Tabela 4. Stopnie ochrony przed dostępem do części niebezpiecznych według normy [1]:
| Dodatkowa litera | Krótki opis | Określenie |
| A | Ochrona przed dostępem wierzchem dłoni | Próbnik dostępu, kula o średnicy 50 mm, powinna zachować odpowiedni odstęp od części niebezpiecznych |
| B | Ochrona przed dostępem palcem | Przegubowy palec probierczy o średnicy 12 mm i długości 80 mm powinien zachować odpowiedni odstęp od części niebezpiecznych |
| C | Ochrona przed dostępem narzędziem | Próbnik dostępu o średnicy 2,5 mm i długości 100 mm powinien zachować odpowiedni odstęp od części niebezpiecznych |
| D | Ochrona przed dostępem drutem | Próbnik dostępu o średnicy 1,0 mm i długości 1 00 mm powinien zachować odpowiedni odstęp od części niebezpiecznych |
Litera uzupełniająca
| Litera uzupełniająca | Znaczenie |
| H | Aparat wysokiego napięcia |
| M | Badania szkodliwych efektów wnikania wody w przypadku, gdy ruchome części maszyny (takie jak. Wirnik maszyny wirującej) są w ruchu. |
| S | Badania szkodliwych efektów wnikania wody w sytuacji, gdy ruchome części urządzenia (takie jak: wirnik maszyny wirującej) są nieruchome. |
| W | Nadaje się do stosowania w określonych warunkach pogodowych przy zapewnieniu dodatkowych zabiegów czy też innych środków ochrony. |
UWAGA:
- W przypadku braku wymagań co do ochrony, cyfry charakterystyczne zastępuje się literą X bądź XX jeśli ochrona nie jest wymagana w obu przypadkach,
- litery dodatkowe bądź litery uzupełniające w przypadku braku dodatkowych wymagań należy pominąć bez dodatkowego zastąpienia,
- jeśli użyto więcej niż jedną literę uzupełniającą należy zachować kolejność alfabetyczną,
- w przypadku, gdy obudowa zapewnia różne stopnie ochrony różnych układów montażowych, to właściwy stopień ochrony powinien być określony przez producenta w zależności od rodzaju tych układów.
