Wśród tworzyw sztucznych stosowanych obecnie w przemyśle i budownictwie dwa materiały wysuwają się na pierwszy plan – pleksi (szło akrylowe) oraz poliwęglan lity. Oba tworzywa mają swoje unikalne właściwości, zalety, a także pewne mankamenty. Mimo wizualnych podobieństw między pleksi i poliwęglanem jest też kilka znaczących różnic. Jakich?
Udarność pleksi i poliwęglanu – które tworzywo jest bardziej wytrzymałe?
Udarność to termin, który bardzo często pojawia się w związku z takimi materiałami jak pleksi na wymiar czy poliwęglan lity. Oba te tworzywa mają imponującą odporność na uderzenia. Płyta pleksi jest aż kilkanaście razy bardziej odporna na uderzenia niż szklana szyba tej samej grubości. W tej kategorii króluje jednak poliwęglan lity z udarnością aż 25 razy większą niż szkło. W praktyce szyba wykonana z takiego materiału jak poliwęglan lity 8mm to niezwykle solidna osłona. Nic więc dziwnego, że poza przemysłowymi osłonami czy zadaszeniami poliwęglan wykorzystuje się także w szybach antywłamaniowych, czy nawet szybach kuloodpornych. Sprawdzi się wszędzie tam, gdzie kluczowa jest ochrona przed działaniem dużych sił.
Przezroczystość plexi i poliwęglanu
Pod względem przezroczystości zdecydowanie wygrywa pleksi. To prawdziwy mistrz w kategorii „crystal clear”. Przepuszczalność światła w przypadku plexi sięga nawet 92%. O tak wysokiej przepuszczalności mówimy w przypadku bezbarwnej plexi grubości około 3mm. Jednak spada ona tylko nieznacznie wraz ze wzrostem grubości płyty. Oznacza to, że taki materiał jak plexi 10mm również zapewnia bardzo dobrą widoczność. To właśnie dlatego plexi jest tak chętnie wybierane do zastosowań, gdzie kluczowa jest idealna przejrzystość – przeszkleń, gablot, witryn, balustrad itp.
Poliwęglan lity, choć także oferuje dobrą przezroczystość, nieco ustępuje plexi w tym aspekcie. Jego przepuszczalność światła wynosi co prawda ok. 90% w przypadku cienkich płyt. Spada jednak do ok. 70% przy grubszych płytach poliwęglanowych. Różnica może wydawać się niewielka, ale staje się zauważalna, gdy porównamy oba materiały obok siebie. Poliwęglan bez specjalnej warstwy anty-UV ma też tendencję do lekkiego żółknięcia z czasem, szczególnie gdy jest wystawiony na długotrwałe działanie promieni UV. Plexi ma natomiast stabilizację UV (odporność) i zachowuje swoją krystaliczną przejrzystość przez długie lata.
Wysoka przezroczystość plexi ma swoją cenę – jest ono nieco bardziej podatne na zarysowania niż poliwęglan.
Odporność na temperaturę – które tworzywo sprawdzi się w warunkach przemysłowych?
Jeśli w grę wchodzi praca w środowisku o podwyższonej temperaturze, zdecydowanym zwycięzcą jest poliwęglan. Maksymalna temperatura użytkowania poliwęglanu litego to aż 120°C. Podczas gdy w przypadku pleksi jest to 70°C dla materiału ekstrudowanego i 80°C dla płyt pleksi wylewanej. W otoczeniu procesów przemysłowych wymagających zastosowania wysokich temperatur znacznie lepszym wyborem jest więc poliwęglan lity.
Przy okazji odporności na wysokie temperatury warto także wspomnieć o palności obu tych tworzyw. I tu lepiej wypada poliwęglan – tworzywo to ma wysoką odporność na ogień, jednak płyty poliwęglanu będą się topić pod wpływem otwartego płomienia. Poliwęglan lity zaliczany jest do tworzyw samogasnących. Oznacza to, że przestaje się palić po wyeliminowaniu zewnętrznego źródła ognia. Nieco inaczej wygląda to w przypadku pleksi. Szkło akrylowe jest tworzywem palnym. Nawet po wyeliminowaniu zewnętrznego źródła ognia pleksi będzie się nadal palić. Plusem jest to, że w trakcie spalania pleksi nie powstają żrące czy toksyczne gazy.
Z temperaturą otoczenia wiąże się jeszcze jedna zaleta pleksi. Jest to materiał o bardzo dobrych właściwościach izolacyjnych. Płyty pleksi można więc wykorzystać jako dodatkową izolację na oknach czy fasadach budynków.
Cięcie pleksi i poliwęglanu w praktyce
Oba tworzywa są stosunkowo łatwe w obróbce. Większe możliwości daje jednak pleksi, którą można ciąć laserem. Pozwala to na uzyskanie bardzo skomplikowanych kształtów z materiału dowolnej grubości. Z kolei poliwęglan można ciąć piłą mechaniczną lub frezować. Mimo sporych możliwości ta technika obróbki ma pewne ograniczenia, szczególnie w porównaniu z cięciem laserowym.
Każde z tych dwóch tworzyw ma swoje unikalne zalety i wady, które czynią je idealnymi do różnych zastosowań. Plexi, ze swoją krystaliczną przezroczystością, łatwością obróbki i stabilnością wymiarową, świetnie sprawdza się w projektach, gdzie kluczowa jest estetyka i precyzja. Jest idealnym wyborem do gablot wystawowych, szyldów reklamowych, czy elementów wystroju wnętrz. Jej podatność na zarysowania i mniejsza odporność na uderzenia może być jednak wadą w bardziej wymagających środowiskach.
Poliwęglan lity, z kolei, to prawdziwy twardziel wśród tworzyw sztucznych. Jego niezwykła odporność na uderzenia i wysokie temperatury czyni go niezastąpionym w zastosowaniach przemysłowych, sportowych czy związanych z bezpieczeństwem. Świetnie sprawdzi się jako osłony maszyn, szyby ochronne czy elementy pojazdów.
Autor zdjęcia: chibelek / Adobe Stock
